Ο δήμαρχος της κοινότητας Σεκουέστρ, ως αντίδοτο στην κρίση, θέλει να βάλει σε κυκλοφορία ένα τοπικό νόμισμα με το οποίο θα καταναλώνει κανείς ντόπια προϊόντα και υπηρεσίες, κάτι που εμπνεύστηκε από παρόμοιες κινήσεις αλλού

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

«Πενία τέχνας κατεργάζεται» λέει ο σοφός λαός, πολλώ δε μάλλον σε καιρούς τέτοιας βαθιάς οικονομικής κρίσης, με αποτέλεσμα να κερδίζει έδαφος ένας οικονομικό πείραμα που βασίζεται σ’ έναν ρηξικέλευθο τρόπο για την αντιμετώπισή της: τη θέσπιση περιφερειακού νομίσματος. Ο Ζεράρ Πουζαντέ, δήμαρχος της μικρής γαλλικής κοινότητας του Σεκουέστρ που αριθμεί 1.600 κατοίκους, αποφάσισε να θέσει σε εφαρμογή το σχέδιό του για τη δημιουργία ενός τοπικού νομίσματος, του Mipys, το οποίο θα επιτρέψει στους συμπολίτες του να συμμετάσχουν στη σταθερή ανάπτυξη της περιοχής τους, καταναλώνοντας ντόπια προϊόντα, όποια κι είναι αυτά.

 

Οπως εξηγεί στη συνέντευξη που παραχώρησε στη «Liberation», επεξεργάζεται το σχέδιο εδώ και τρία χρόνια έχοντας εμπνευστεί από τα αντίστοιχα «πειράματα» που έγιναν στην Ελβετία με το ελβετικό φράγκο Wir, το ευρώ Res στο Βέλγιο και στη συνέχεια τις αντίστοιχες εμπειρίες στη Γαλλία με τα νομίσματα «αλληλεγγύης» όπως το Sol.

 

Απαντώντας σε ερώτηση εάν το παράδειγμά του μπορούν να μιμηθούν κι άλλες κοινότητες και δήμοι ο Πουζαντέ απαντά ότι είναι δυνατόν. Διευκρινίζει, πάντως, ότι το νόμισμα του δήμου δεν θα κυκλοφορήσει πριν από την επόμενη χρονιά και εξηγεί ότι στόχος του όλου σχεδίου είναι η δημιουργία θέσεων εργασίας.

 

Πώς γίνεται όμως αυτό;

 

Στόχος, σύμφωνα με τον Πουζαντέ, είναι να δημιουργηθεί ένα νόμισμα με το οποίο τα έξοδα διαχείρισης του λογαριασμού μειώνονται όσο περισσότερο το χρησιμοποιούμε. Κι αυτό επειδή το Mipys «κυκλοφορεί» στις συναλλαγές πολύ ταχύτερα από το ευρώ, δημιουργώντας ένα πιο γρήγορα «αναλώσιμο» νόμισμα, το οποίο «παράγει» επιπλέον ΑΕΠ, συνεπώς και περισσότερες θέσεις εργασίας. Αυτό αποτελεί τη βασική ιδέα του σχεδίου μου, καταλήγει ο δήμαρχος.

 

WORGL, WIR οι πρωτοπόροι

 

Η ιδέα του Πουζαντέ δεν είναι καινούργια, αφού υφίστανται αρκετές εμπειρίες συμπληρωματικών νομισμάτων, τα οποία χρησιμοποιούνται παράλληλα με το νόμισμα που εκδίδουν οι κεντρικές τράπεζες.

 

Η παγκόσμια πρώτη έγινε την περίοδο 1932-1933 στην Αυστρία στην πόλη Worgl όπου έκανε την εμφάνισή του το πρώτο ομώνυμο τοπικό νόμισμα. Την ιδέα είχε ένας πρωτοπόρος οικονομολόγος της εποχής, ο Σίλβιο Γκέσελ, και στόχος ήταν η τόνωση της τοπικής οικονομίας αποτελώντας παράλληλα πηγή έμπνευσης για άλλες χώρες.

 

Ενα χρόνο αργότερα το 1934, το πείραμα της Αυστρίας ακολούθησε η Ελβετία θέτοντας σε εφαρμογή το μεγαλύτερο παγκοσμίως συμπληρωματικό νομισματικό σύστημα. Τον γνωστό εδώ και σχεδόν 80 χρόνια Οικονομικό Κύκλο WIR, στον οποίο συμμετέχουν περίπου 67.500 λογαριασμοί, ήτοι το 15% των εμπορικών επιχειρήσεων, κι έχει ετήσια απόδοση σχεδόν 2 δισεκατομμύρια ελβετικά φράγκα. Στην ουσία πρόκειται για ένα πιστωτικό ίδρυμα, μέσω του οποίου οι επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες της χώρας προβαίνουν σε πολυμερές ανταλλακτικό εμπόριο.

 

Το Wirtschaftsring χρησιμοποιεί ένα ιδεατό νόμισμα, το WIR, ίσης αξίας με το ελβετικό φράγκο, και πλέον και τις νέες τεχνολογίες (ηλεκτρονικούς υπολογιστές, Διαδίκτυο, χρεωστικές κάρτες) για την καταγραφή των συναλλαγών.

 

Ωστόσο, έχει θεσπίσει πολύ αυστηρούς κανόνες για τα μέλη του (για παράδειγμα, παρέχουν οικονομικές εγγυήσεις προκειμένου να γίνουν δεκτά ως μέλη), καθώς οι συναλλαγές μπορεί να είναι μεγάλου ύψους και οι συναλλασσόμενοι επιδιώκουν εμπορικούς σκοπούς και δραστηριοποιούνται σε όλη την επικράτεια και όχι μόνο στο πλαίσιο μιας συνοικίας ή πόλης. Η αυστηρότητα αυτή επέτρεψε στο Wirtschaftsring να επιβιώσει από το 1934 μέχρι σήμερα. Οι συναλλαγές σε WIR γίνονται χωρίς τόκο, εκτός από τα δάνεια που χορηγεί το Wirtschaftsring στα μέλη του, τα οποία έχουν πολύ μικρότερο επιτόκιο από τα επιτόκια χορηγήσεων των υπόλοιπων τραπεζών της χώρας.

 

Τέλος, μια άλλη εναλλακτική λύση, που εφαρμόζεται στις αγγλοσαξονικές και σε κάποιες άλλες ευρωπαϊκές χώρες και σε ορισμένες σε κοινότητες των ΗΠΑ, είναι τα τοπικά Συστήματα Ανταλλακτικού Εμπορίου, τα οποία είναι δίκτυα πολυμερών ανταλλαγών. Ουσιαστικά έχουν τοπικό χαρακτήρα, λειτουργούν σε επίπεδο γειτονιάς, συνοικίας, χωριού ή πόλης, σε κάποιες περιπτώσεις όμως πολλά δίκτυα ανήκουν σε ένα άλλο μεγαλύτερο, το οποίο επιτρέπει σε μέλη από διαφορετικά δίκτυα να συναλλάσσονται μεταξύ τους.

 

Mόνο για… μέλη

 

Ωστόσο για να συμμετέχει κάποιος πρέπει να είναι μέλος, δηλαδή χρειάζεται να εγγραφεί στον κατάλογο των συναλλασσομένων, να δηλώσει τι προϊόντα και υπηρεσίες προσφέρει και τι χρειάζεται και να ανοίξει λογαριασμό στο Σύστημα. Τα μέλη έχουν πρόσβαση στον κατάλογο με τα προσφερόμενα προϊόντα και υπηρεσίες και επιλέγουν από εκεί με ποια μέλη θα συναλλαγούν. Τόκος επί της μονάδας μέτρησης αξίας, δηλαδή εάν κάποιος οφείλει στο Σύστημα δεν υφίσταται και εάν κάποιος έχει απόθεμα μονάδων, αυτό δεν αυξάνει με το πέρασμα του χρόνου.

 

Υπάρχει επίσης το σύστημα Barter, το σύστημα CityCard και πολλά περιφερειακά νομίσματα τα οποία έχουν υιοθετηθεί από ενώσεις ή οικονομικούς οργανισμούς. Η έκδοση ηλεκτρονικού χρήματος ρυθμίζεται μέσα από την ευρωπαϊκή νομοθεσία και η ιδέα για τα κίνητρα ροής έχει προταθεί επίσης και για το χρήμα των κεντρικών τραπεζών.

 

Τέλος, στη Λατινική Αμερική, και ειδικότερα τη Βραζιλία, ανάμεσα στα άλλα, υπάρχει και η Τράπεζα Πάλμας (Banco Palmas), ένα μικρό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα που λειτουργεί στη φαβέλα Παλμέιρας, στην πόλη Φορταλέζα. Η Τράπεζα Πάλμας παρέχει στους κατοίκους της συνοικίας ένα ιδεατό νόμισμα (Πάλμα ή Παλμάρες), το οποίο τίθεται σε κυκλοφορία με τη χορήγηση μικροδανείων σε αυτούς χωρίς τόκο. Με τη χρήση των Πάλμας, οι κάτοικοι της συνοικίας μπορούν να συναλλάσσονται μεταξύ τους, ανεξάρτητα εάν έχουν ή όχι επίσημο νόμισμα (ρεάλ) στις τσέπες τους ή τους λογαριασμούς τους και κυρίως μπορούν να παράγουν προϊόντα και υπηρεσίες μέσω μικρών επιχειρήσεων που μπορούν να δημιουργήσουν με τα χορηγούμενα δάνεια. Οι συναλλαγές γίνονται κυρίως μέσω μιας ηλεκτρονικής κάρτας, η οποία τις καταγράφει, όπως περίπου οι χρεωστικές κάρτες των τραπεζών.

 www.efsyn.gr