Η επιχειρούμενη κατάργηση της λογιστικοδιαχειριστικής οργάνωσης όλων των οικονομικών μονάδων της χώρας (Ιδιωτικού και Δημόσιου Τομέα) και αντικατάστασή της με μία παραλλαγή των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων, διακρινόμενη από συνοπτική περιγραφή, πλήθος ασαφειών και πολλούς προαιρετικούς χειρισμούς, που εκ του ασφαλούς οδηγούν όλα αυτά σε λογιστική και φορολογική αναρχία και ασυδοσία

του ΘΕΟΔΩΡΟΥ Γ. ΓΡΗΓΟΡΑΚΟΥ

επ. Προέδρου Επιστημονικού Συμβουλίου ΣΟΕΛ

και επί 20ετία Αντιπροέδρου του ΕΣΥΛ

Τεχνικού Συμβούλου ΣΟΛ α.ε. – τ. Ορκωτού Λογιστή

Πτυχιούχου Α.Σ.Ο.Ε.Ε. και Νομικής

Ι. Εισαγωγικές διευκρινίσεις

Με την απόφαση Δ6Α1077883 ΕΞ 2013/13.5.2013 του Υφυπουργού Οικονομικών (Γ. Μαυραγάνη) συγκροτήθηκε ενδεκαμελής Ομάδα εργασίας «για τη μελέτη, επεξεργασία και υποβολή προτάσεων για την περαιτέρω απλοποίηση και βελτίωση των προβλεπόμενων από τον Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών (ΚΦΑΣ) διατάξεων, καθώς και για αντίστοιχες τροποποιήσεις που απαιτούνται στην εμπορική και λογιστική νομοθεσία».

Η Ομάδα Εργασίας αυτή αποτελείται μόνο από καθηγητές ΑΕΙ, στελέχη της Δημόσιας Διοίκησης κλπ, χωρίς συμμετοχή των παραγωγικών τάξεων και των επαγγελματιών Λογιστών. Συντονιστής ορίζεται ο αναπλ. Καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Κ. Καραμάνης, ο οποίος περί το τέλος Νοεμβρίου 2013 άρχισε να επισκέπτεται ορισμένους Φορείς, εκπροσώπους της Πολιτικής ηγεσίας κλπ. για την ενημέρωσή τους στο σχέδιο νόμου που κατάρτισε η Ομάδα Εργασίας με τίτλο «Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα και συναφείς ρυθμίσεις», το οποίο αποτελείται από 122 σελίδες, 76 σελ. κείμενο (άρθρα 1 έως 38) και 46 σελ. τρία Προσαρτήματα («Ενδεικτικό Σχέδιο λ/σμών», «υποδείγματα χρηματοοικονομικών καταστάσεων», «ορισμοί»).

ΙΙ. Επιδιώξεις του νομοσχεδίου

Με το νομοσχέδιο αυτό επιδιώκεται η κατεδάφιση του οικοδομήματος της λογιστικής τυποποίησης και η αντικατάστασή του από μία παραλλαγή των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων που συνοδεύεται από ένα «ενδεικτικό Σχέδιο Λογαριασμών», η χρήση του οποίου είναι «καθαρά προαιρετική». Συγκεκριμένα, στο άρθρο 38 του νομοσχεδίου αυτού ορίζεται ότι:

«Από 1^η Ιανουαρίου 2014 καταργείται ο Κώδικας Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών» του Ν. 4093/2012^[1] και ότι από 1^ης Ιανουαρίου 2015 καταργούνται :

― Τα άρθρα 16 §8 περ. δ΄, 42, 42α §§ 1 έως 4, 42β έως 43, 43α §§ 1 και 2, 43γ, 90 έως 107, 110 έως 130, 132 έως 134 και 138 έως 143 του κωδ. Ν. 2190/1920 (δηλαδή όλες οι λογιστικοοικονομικές διατάξεις).

― Τα άρθρα 20 έως 27 (περί αναπροσαρμογής της αξίας των ακινήτων ανά τετραετία) του Ν. 2065/1992.

― Το άρθρο 23 §1 περ. β΄ και τα άρθρα 62 έως 78 του Ν.Δ. 400/1970 (περί Ιδιωτικής Επιχειρήσεως Ασφαλίσεως).

― Το άρθρο 22 §2 του Ν. 3190/1955 περί ΕΠΕ (που παραπέμπει στις προαναφερόμενες λογιστικές διατάξεις του κωδ. Ν. 2190/1920).

― Το Ελληνική Γενικό Λογιστικό Σχέδιο (ΠΔ 1123/1980) και όλα τα Κλαδικά, Ιδιωτικού και Δημόσιου Τομέα, δηλαδή: Ασφαλιστικών Επιχειρήσεων (ΠΔ 148/1984) και Τραπεζών (ΠΔ 384/1992) του Ιδιωτικού Τομέα και Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης (ΠΔ 80/1997), ΝΠΔΔ (ΠΔ 205/1998), Δήμων (ΠΔ 315/1999) και Δημόσιων Μονάδων Υγείας (ΠΔ 146/2003) του Δημόσιου Τομέα ^[2].

[1]. Σημειώνεται ότι με το ν. 4223/2013 (άρθρο 51) έγιναν επιμέρους τροποποιήσεις στον Κ.Φ.Α.Σ. και οι οποιεσδήποτε περαιτέρω μεταβολές θα επέλθουν με το κρινόμενο, στη μελέτη αυτή, σχέδιο νόμου.

[2]. Η λογιστικοδιαχειριστική οργάνωση των διαφόρων Νομικών Προσώπων και Οργανισμών του Δημόσιου Τομέα ήταν υποτυπώδης αναξιόπιστη πέρα για πέρα) βλ. εκτενώς εις Θ. Γρηγοράκου, «Η εισαγωγή στο Δημόσιο Τομέα της διπλογραφικής λογιστική μεθόδου, με ταυτόχρονη εφαρμογή Κλαδικών Λογιστικών Σχεδίων, θα ωφελήσει τα μέγιστα», στο Δελτίο Φορολογικής Νομοθεσίας Δεκεμ. 2002, σελ. 1827 έως 1837.

ΙΙΙ. Συνοπτική παράθεση των σοβαρότατων επιπτώσεων που θα έχει το προτεινόμενο νομοσχέδιο στις μη εισηγμένες σε χρηματιστήριο επιχειρήσεις, καθώς και στη Δημόσια Διοίκηση

1. Με το προτεινόμενο νομοσχέδιο κατεδαφίζεται το οικοδόμημα της λογιστικής τυποποίησης και επιβάλλεται η υποχρεωτική εφαρμογή μιας παραλλαγής των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων (Δ.Λ.Π.) και από τις μη εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Ελληνικές επιχειρήσεις, χωρίς οι δραματικές αυτές αλλαγές να προβλέπονται ως υποχρεωτικές από το εταιρικό δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) της Οδηγίας 2013/34/ΕΕ/26.07.2013.

• Από τις 27 χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως προκύπτει από δημοσιευμένα στοιχεία της (βλ. την ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη διεύθυνση: http://ec.europa.eu/internal_market/accounting/docs/ias-use-of-options_en.pdf), δήλωσαν ότι εφαρμόζουν υποχρεωτικά τα Δ.Λ.Π. / Δ.Π.Χ.Α. και στις μη εισηγμένες στο Χρηματιστήριο εταιρείες μόνο 2 χώρες, η Βουλγαρία και η Κύπρος.
• Οι άλλες 25 χώρες - μέλη της Ε.Ε., για τις μη εισηγμένες στο Χρηματιστήριο εταιρείες, είτε δεν εφαρμόζουν τα Δ.Λ.Π. / Δ.Π.Χ.Α., είτε τα εφαρμόζουν προαιρετικά. Ούτε αυτή η Μ. Βρετανία, η οποία στη Λογιστική Τυποποίηση ακολουθεί το αγγλοσαξωνικό μοντέλο που βασίζεται μόνο σε Κλαδικά Σχέδια λογαριασμών, δεν εφαρμόζει υποχρεωτικά τα Δ.Λ.Π. / Δ.Π.Χ.Α. στις μη εισηγμένες στο Χρηματιστήριο επιχειρήσεις.

2. Τα Δ.Λ.Π. εφαρμόζονται υποχρεωτικά σε όλες τις χώρες της Ε.Ε., μόνο για την κατάρτιση των Ενοποιημένων Οικονομικών Καταστάσεων των Ομίλων και μόνο από τις εισηγμένες στο Χρηματιστήριο εταιρείες. Η Ελλάδα για τις εισηγμένες στο Χρηματιστήριο εταιρείες εφαρμόζει υποχρεωτικά τα Δ.Λ.Π. για την κατάρτιση και των Ενοποιημένων και των Ατομικών Οικονομικών Καταστάσεων των εταιρειών του Ομίλου που κάνει την ενοποίηση (Κ.Ν. 2190/1920).

3. Τα Δ.Λ.Π. περιλαμβάνουν κανόνες - αρχές - μεθόδους που εφαρμόζονται ή ακολουθούνται για την αποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων των επιχειρήσεων και συνακόλουθα για τον προσδιορισμό των Ετήσιων Αποτελεσμάτων που προκύπτουν από την εφαρμογή των κανόνων αυτών. Τα Δ.Λ.Π. δεν εκφράζουν, ούτε αποτελούν ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ, που είναι γνωστή με τη μορφή των ΕΘΝΙΚΩΝ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ όπως είναι το Ε.ΓΛΣ και τα Κλαδικά Λογιστικά Σχέδια ή το Γαλλικό ή το Γερμανικό Λογιστικό Σχέδιο κ.ο.κ.

4. Με την καθιέρωση της Λογιστικής Τυποποίησης στην Ελλάδα (Ε.ΓΛΣ / 1980 και Κλαδικά Λογιστικά Σχέδια που ακολούθησαν), οι επιχειρήσεις βάσισαν τη λογιστικοοικονομική οργάνωσή τους στο Ε.ΓΛΣ, μηχανογράφησαν τα λογιστικά τους συστήματα της Γενικής Λογιστικής και της Διοικητικής τους Λογιστικής και στα κεντρικά αυτά μηχανογραφικά συστήματα προσάρμοσαν τα αναλυτικά υποσυστήματα της παραγωγής, της κοστολόγησης, των αποθηκών και της διακίνησης αγαθών, της αποτίμησης, των πωλήσεων, της έρευνας και ανάπτυξης, της είσπραξης των απαιτήσεων, της παρακολούθησης των πελατών, των πάγιων στοιχείων, των χρηματοοικονομικών τίτλων και του διοικητικού τους κόστους. Στην ίδια λογική του Ε.ΓΛΣ βασίστηκε η οργάνωση της συγκέντρωσης και της εκτύπωσης των οικονομικών καταστάσεων, ετήσιων και περιοδικών.

5. Οι δημόσιες υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών, της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, του Υπουργείου Ανάπτυξης και άλλων, προσαρμόστηκαν στο Ε.ΓΛΣ και επικοινωνούν με τις επιχειρήσεις με ερωτηματολόγια, με εγκυκλίους Οδηγίες, με τα έντυπα των φορολογικών δηλώσεων κ.λπ., χρησιμοποιώντας τους κωδικούς των λογαριασμών του Ε.ΓΛΣ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η εγκύκλιος του Υπουργείου Οικονομικών που περιγράφει λεπτομερώς το λογιστικό σύστημα παρακολούθησης των εισροών και εκροών του Φ.Π.Α., ενδοκοινοτικών, εσωτερικής αγοράς και εξαγωγών, κάτω από το λογαριασμό 54.

6. Με την κατάργηση του Ε.ΓΛΣ και την εισαγωγή στη θέση του των Δ.Λ.Π., με την εφαρμογή σχεδίων λογαριασμών που κάθε επιχείρηση θα εφαρμόζει όπως η ίδια θα τα επιλέγει και με τις τρομακτικές αλλαγές που πρέπει να γίνουν στην υπάρχουσα οργάνωση των Ελληνικών Επιχειρήσεων και της Δημόσιας Διοίκησης, θα δημιουργηθεί ένα τόσο μεγάλο “μπάχαλο” που κανείς δεν θα ξέρει πώς να το μαζέψει.

7. Με τη Λογιστική Τυποποίηση που καθιερώθηκε στην Ελλάδα με το Ε.ΓΛΣ, οι Ελληνικές επιχειρήσεις:

• Βελτίωσαν την οργάνωσή τους και στον τομέα αυτό προσέγγισαν τις επιχειρήσεις προηγμένων χωρών όπως της Γερμανίας, Γαλλίας κ.λπ., στα Λογιστικά Σχέδια των οποίων βασίστηκε το Ε.ΓΛΣ.
• Απέκτησαν κοινή γλώσσα συνεννόησης με τη δημόσια διοίκηση και τις επαγγελματικές τους οργανώσεις και κυρίως απέκτησαν τη δυνατότητα ηλεκτρονικής επικοινωνίας μέσω των τυποποιημένων κωδικών των ανταλλασσόμενων πληροφοριών.
• Έχουν τη δυνατότητα της πρόσληψης εκπαιδευμένων λογιστών, οι οποίοι είτε από τις σχολές που τελείωσαν, είτε από την αγορά, είναι γνώστες του Ε.ΓΛΣ και της εφαρμογής των κανόνων της Λογιστικής Τυποποίησης.
• Έχουν τη δυνατότητα να βρίσκουν αξιόπιστα στοιχεία από τις δημόσιες υπηρεσίες και να τα αξιοποιούν στην ανάλυση της Αγοράς.

8. Με την υποχρεωτική εφαρμογή των Δ.Λ.Π. και από τις μη εισηγμένες σε Χρηματιστήριο επιχειρήσεις, η οικονομική επιβάρυνσή τους θα είναι πολύ μεγάλη, τόσο με το εφάπαξ κόστος των τεράστιων αλλαγών που θα πρέπει να γίνουν στα μηχανογραφικά πακέτα τους, όσο και στο ετήσιο λειτουργικό κόστος με την αναγκαστική τήρηση διπλών βιβλίων, αυτά των φορολογικών νόμων και αυτά των Δ.Λ.Π. Αυτή η υποχρέωση επιβάλλεται από την ανάγκη παρακολούθησης των διαφορών αποτίμησης και με τους κανόνες των Δ.Λ.Π. όπως, για δύο κατηγορίες αποσβέσεων, για δύο κατηγορίες επισφαλών απαιτήσεων, για δύο κατηγορίες προβλέψεων κ.λπ. Ειδικότερα οι μη εισηγμένες επιχειρήσεις:

• Θα τηρούν διπλό σύστημα κατά εργαζόμενο για τις προβλέψεις των αποζημιώσεων του προσωπικού (Δ.Λ.Π. και φορολογικής νομοθεσίας / Φ.Ν.).
• Θα τηρούν διπλό σύστημα κατά τίτλο - χρεώστη / πελάτη για τις επισφαλείς απαιτήσεις και την απόσβεσή τους (Δ.Λ.Π. και Φ.Ν.).
• Θα τηρούν διπλό σύστημα κατά τίτλο - χρεόγραφο για τις αξίες (Δ.Λ.Π. και Φ.Ν.).
• Θα τηρούν διπλό σύστημα για τα πάγια στοιχεία, κατά πάγιο στοιχείο για τις αποσβέσεις (Δ.Λ.Π. και Φ.Ν.).
• Θα τηρούν διπλό κεντρικό λογιστικό σύστημα, αυτό των Φ.Ν. και αυτό των Δ.Λ.Π.. Στο δεύτερο (Δ.Λ.Π.) θα συνδέονται όλα τα άνω διπλά υποσυστήματα και θα γίνονται οι εγγραφές των διαφορών μεταξύ αξιών Δ.Λ.Π. και Φ.Ν. Επίσης από το σύστημα των Φ.Ν. θα μεταφέρονται στο σύστημα των Δ.Λ.Π. τα υπόλοιπα των λογαριασμών των φορολογικών βιβλίων.
• Θα συντάσσουν πρόσθετες, πολύπλοκες, οικονομικές καταστάσεις για τις χρηματοροές και τις μεταβολές τις Καθαρής Θέσης.
• Θα οργανώσουν ιδιαίτερη λογιστική για την καταγραφή, παρακολούθηση και εξέλιξη των αναβαλλόμενων φόρων.
• Θα οργανώσουν και θα ενημερώνουν πρόσθετο Πίνακα Συμφωνίας Λογιστικής - Φορολογικής Βάσης, στον οποίο καταχωρούνται οι αξίες των δύο συστημάτων (Δ.Λ.Π. και Φ.Ν.) και οι διαφορές τους.

9. Οι μη εισηγμένες σε Χρηματιστήριο επιχειρήσεις, με την υποχρεωτική εφαρμογή των Δ.Λ.Π. και συνακόλουθα με την τεράστια αύξηση του λειτουργικού τους κόστους, δεν θα έχουν κανένα όφελος, ούτε για τις ίδιες, ούτε για τους τρίτους π.χ. τους πιστωτές τους. Η Τράπεζα που θα δώσει το δάνειο ποτέ δεν θα βασιστεί στις αμφιβόλου αξιοπιστίας αποτιμήσεις των Δ.Λ.Π. Θα στείλει τους δικούς της εκτιμητές και θα εξασφαλίσει την απαίτησή της με την εκτίμηση, π.χ. του υπό προσημείωση - υποθήκευση ακινήτου, εκείνη τη χρονική στιγμή που θα χορηγηθεί το δάνειο.

10. Το κείμενο του προτεινόμενου νομοσχεδίου έχει και ένα άλλο διακριτικό γνώρισμα : είναι και ακαταλαβίστικο. Χρησιμοποιούνται ο όρος «επιμέτρηση» αντί του σωστού «αποτίμηση» και ο όρος «αναγνώριση» αντί του σωστού «καταχώρηση» και έτσι, επειδή λόγω του αντικειμένου οι όροι αυτοί χρησιμοποιούνται πάρα πολλές φορές, ολόκληρο το κείμενο γίνεται ακαταλαβίστικο, αλλά και εξοργιστικό γιατί κακοποιείται βάναυσα η Ελληνική λογιστική ορολογία που έχει καθιερωθεί από της συστάσεως του Ελληνικού Κράτους και περιλαμβάνεται σε όλα ανεξαιρέτως τα σχετικά νομικά κείμενα και εγκυκλίους (εμπορικής και φορολογικής νομοθεσίας) καθώς και σε όλα τα συγγράμματα Λογιστικής.

Τονίζουμε ότι είναι πασίγνωστο και αναφέρεται και σε όλα τα λεξικά της Ελληνικής γλώσσας, ότι η λέξη «επιμέτρηση» σημαίνει «καθορισμό του ύψους της ποινής από το δικαστή» και υπολογισμό των εργασιών που έχουν εκτελεσθεί σε τεχνικό έργο, η δε λέξη «αναγνώριση» σημαίνει «διαπίστωση ότι κάποιος/κάτι είναι όντως αυτός/ό που νομίζουμε».

ΙV. Μελέτη για τις δυσμενέστατες συνέπειες του προαναφερόμενου νομοσχεδίου στις Ελληνικές Επιχειρήσεις και στην Εθνική Οικονομία

www.forin.gr