Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να κλείσει.

Του Κώστα ΒΕΡΓΟΠΟΥΛΟΥ

Στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι προτιμότερη η συμφωνία με έντιμο συμβιβασμό προς όφελος όλων των πλευρών από τη ρήξη, με συνέπεια την κατάδυση της χώρας σε άγνωστα και αχαρτογράφητα ύδατα. Εάν σήμερα το πρόβλημα της χώρας είναι η έξοδος από τη λιτότητα, στην περίπτωση ρήξης, η είσοδός της σε πολλαπλάσια σε ένταση λιτότητα θα ήταν εξασφαλισμένη.

Μέχρι πρόσφατα οι διαπραγματεύσεις είχαν οδηγηθεί σε αδιέξοδο λόγω της εμμονής των εταίρων μας σε τεχνοκρατικά κριτήρια και εάν αυτές έχουν τεθεί σήμερα σε θετική τροχιά για την επίτευξη τελικής συμφωνίας, αυτό οφείλεται στη δεξιοτεχνία του Έλληνα πρωθυπουργού, ο οποίος τις έχει αναλάβει προσωπικά και εγγυάται για την επιτυχή κατάληξή τους. Φυσικά, στο πλαίσιο κάθε συμβιβασμού υπάρχουν και οι παραχωρήσεις. Εξασφαλίζεται πως δεν πρόκειται να ληφθούν πρόσθετα άμεσα υφεσιακά μέτρα για άμεσες περικοπές μισθών και συντάξεων. Όμως αυτό δεν σημαίνει πως δεν παραχωρούνται οριζόντια και έμμεσα υφεσιακά μέτρα, όπως π.χ. η αύξηση του ΦΠΑ για αρκετά και βασικά είδη.

Επίσης, η φορολογία γίνεται βεβαίως κοινωνικά δικαιότερη, αφού φορολογούνται περισσότερο τα ανώτερα εισοδήματα και λιγότερο τα χαμηλότερα, όμως, από μακροοικονομική άποψη, κάθε αύξηση φορολογίας, είτε άμεσης είτε έμμεσης, αποφέρει μοιραία υφεσιακή επίπτωση. Εάν τελικά το κράτος καταλήξει να αποσπά από την οικονομία περισσότερα απ' ό,τι πριν, η συνέπεια θα είναι κατ' αρχάς υφεσιακή.

Έπειτα, υπάρχει το ζήτημα ότι έως σήμερα δεν είναι σαφές το ακριβές αντικείμενο της υπό διαπραγμάτευση συμφωνίας. Η κυβέρνηση δηλώνει πως διαπραγματεύεται σε πακέτο, όχι μόνο την ενδιάμεση συμφωνία του Απριλίου, αλλά μαζί με αυτήν και την προβλεπόμενη συμφωνία του Ιουνίου, που αναμένεται να ισχύσει για την επόμενη τριετία, ενώ παράλληλα, από την άλλη πλευρά, τόσο τη γερμανική και όσο αυτήν του Ντάισελμπλουμ, δίδεται έμφαση στο ότι η τρέχουσα διαπραγμάτευση δεν αφορά παρά αποκλειστικά και μόνο την αξιολόγηση και το κλείσιμο του δεύτερου προγράμματος ευρωπαϊκής βοήθειας προς τη χώρα μας. Σε αυτήν την περίπτωση, θα χρειαστεί άλλη διαπραγμάτευση και άλλη συμφωνία για την επόμενη τριετία. Οι Γερμανοί και ο Ντάισελμπλουμ δεν δέχονται με τίποτα να αφήσουν το δεύτερο πρόγραμμα χωρίς προηγουμένως να το κλείσουν με δική τους αξιολόγηση.

Το ζήτημα παραμένει κρίσιμο. Τι είδους διαπραγμάτευση είναι αυτή στην οποία κάθε πλευρά προσέρχεται με διαφορετική αντίληψη όσον αφορά το διαπραγματευτικό αντικείμενο; Ενόσω το αντικείμενο δεν προσδιορίζεται από αμφότερες τις πλευρές με σαφήνεια και διαύγεια, η όλη διαπραγμάτευση κινδυνεύει να παραμένει στον αέρα, εκτεθειμένη σε ποικίλες ερμηνείες και παρερμηνείες. Οπωσδήποτε και οι δυο πλευρές έχουν κοινό συμφέρον στη θετική κατάληξη των διαπραγματεύσεων, όμως φαίνεται πως το κοινό συμφέρον δεν είναι αρκετό, αφού δεν είναι λίγες οι φορές που οι ιδεολογικές παρωπίδες οδηγούν σε αποτυχία την προάσπιση του πραγματικού συμφέροντος κάθε πλευράς. Αυτό ισχύει σήμερα περισσότερο για την ευρωπαϊκή πλευρά, η οποία φέρεται τόσο δογματικά, ώστε να θαυμάζεται από τους ζηλωτές του πιο ακραίου νεοφιλελευθερισμού, κάτι που δεν συναντάται και δεν εφαρμόζεται πουθενά άλλου στον υπόλοιπο πλανήτη.

Οπωσδήποτε, σε συνθήκες παρόμοιας διαπραγματευτικής ασάφειας, η πολιτική βούληση μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική, όμως και αυτή ενέχει τον δικό της, διακριτό, συντελεστή ασάφειας. Σε κάθε περίπτωση, η συμφωνία πρέπει να κλείσει, και ελπίζω πως θα κλείσει όμως είναι επίσης βέβαιο πως αυτό δεν θα είναι αρκετό για την αναγκαία και επιθυμητή άμεση ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Θα χρειαστούν οπωσδήποτε και πολλές άλλες συμφωνίες για να φτάσουμε σε κάποιο ξεκάθαρα θετικό αποτέλεσμα.

www.avgi.gr