Η  ΕΛΛΗΝΙΚΗ  ΘΡΥΑΛΛΙΔΑ

Διαβεβαιωνεται οτι οι διαπραγματευσεις της χωρας με τους εταιρους βρισκονται «πολυ κοντα» στην τελικη συμφωνια και με μεγαλη «ευελιξια» απο αμφοτερες τις πλευρες. Ομως ταυτοχρονα, πληθωρα ενδειξεων μαρτυρουν οτι αυτες εχουν «κολλησει» σε «τεντωμενο σχοινι», με «κοκκινες γραμμες» αμφοτερωθεν, χωρις καμια πλευρα να μετακινειται. Το «μικρο» ελληνικο προβλημα κινδυνευει να εξελιχθει σε θρυαλλιδα απειλητικη για την σταθεροτητα ολοκληρου του ευρωπαικου συστηματος, αλλα και οχι λιγωτερο του παγκοσμιου.  Παραδοξο ειναι οτι οταν η ελληνικη πλευρα επισημαινει τις μειζονες διεθνεις συνεπειες απο μια ενδεχομενη αποτυχια των διαπραγματευσεων, η ευρωπαικη της αποδιδει «μικρομεγαλισμο» και «κομπορρημοσυνη», σπευδοντας να καθησυχαζει οτι ουδεις κινδυνος επεκτασης της ελληνικης κρισης δικαιολογειται, καθοσον η Ευρωπη ειναι πλεον απολυτως «θωρακισμενη» για αντιμετωπιση παρομοιων περιφερειακων απειλων. Αυτοι που διαβεβαιωναν οτι στην εποχη της παγκοσμιοποιησης το φτερουγισμα μιας πεταλουδας στη Σιγκαπουρη προκαλει κριση στο χρηματιστηριο της Νεας Υορκης με παγκοσμιες συνεπειες, ειναι οι ιδιοι που σημερα παρασιωπουν οτι η μικρη Ελλαδα, οπωσδηποτε βαρυτερη απο μια πεταλουδα, δεν βρισκεται στην μακρυνη Σιγκαπουρη, αλλα στην κεντρικη και καθολου περιφερειακη επικρατεια ενος απο τους βασικους πυλωνες του διεθνους νομισματικου συστηματος.

Ο Νομπελιστας αμερικανος οικονομολογος Τζοζεφ Στιγκλιτς σημειωνει οτι απο το 2008 μεχρι σημερα η αμερικανικη και παγκοσμια οικονομια συνεχιζουν να πληρωνουν τις συνεπειες απο την αρνηση της νεοφιλελευθερης προεδριας Μπους να διασωσει την Λημαν Μπραδερς για χρεος 80 δισεκτομμυριων. Μπορει το χρεος αυτο να μην ηταν υπερβολικα μεγαλο, αλλα σταθηκε αφορμη για να αποκαλυφθουν κολοσιαια χρηματοπιστωτικα κενα του αμερικανικου τραπεζικου συστηματος, που μεχρι τοτε συσκοτιζοντο υπο συνθηκες αδιαφανειας και ασυδοσιας των χρηματοπιστωτικων οργανισμων. Ο ιδιος σημειωνει οτι επικρεμαται σημερα παρομοια απειλη για τις ευρωπαικες τραπεζες, ακομη και αν το ελληνικο χρεος των 380 δις θεωρηθει «μικρο», παρ’ολο που δεν ειναι διολου, καθοτι πενταπλασιο εκεινου της Λημαν Μπραδερς. Δεν γνωριζουμε με ακριβεια, σημειωνει ο Νομπελιστας, ποσο σαθρο ειναι σημερα το ευρωπαικο τραπεζικο συστημα των δανειστων της Ελλαδας και ο ελοχευων μεγας και ανυπολογιστος κινδυνος  προερχεται τα αδιαφανη χρηματοπιστωτικα παράγωγα και  σουαπς, στα οποια οι ευρωπαικες τραπεζες, ιδιως γερμανικες και γαλλικες, παραμενουν εκτεθειμενες υπο συνθηκες παντα απεριοριστης και ανενοχλητης ασυδοσιας και αδιαφανειας. Οι εννοιες της διαφανειας, του περιορισμου και ελεγχου της ασυδοσιας των χρηματοπιστωτικων ιδρυματων που αναδυθηκαν με την προεδρια Ομπαμα στην Αμερικη παραμενουν παντελως αγνωστες και διαβλητες στη γηραια ηπειρο.

Με την προτεραιοτητα στις πολιτικες της μονοπλευρης λιτοτητος, στις ατελειωτες περικοπες δημοσιων και ιδιωτικων δαπανων, στο κυνηγι των δημοσιων ελλειμματων, η Ευρωπη σημερα αυτο-αιχμαλωτιζεται στην πτωτικη πορεια προς τον αποπληθωρισμο και αντι του αρχικου στοχου της συγκλισης μεταξυ των ευρωπαικων οικονομιων κατισχυει η αντιθετη δυναμικη της αυξουσας αποκλισης, με αυτονοητη συνεπεια την εκ των ανω υπονομευση του ιδρυτικου ευρωπαικου οραματος. Περαν τουτου, η δραματικη αστοχια και αναποτελεσματικοτητα της περιοριστικης πολιτικης στη σημερινη περιοδο κρισης καταδεικνυονται απο το γεγονος οτι τα δημοσια χρεη, που επικαλειται ως προσχημα το σκεπτικο της λιτοτητος, συνεχιζουν να εκτινασσονται σε  ολο και ανωτερα υψη και αυτο οχι μονον στις υπερχρεωμενες και ελλειμματικες χωρες μελη της Ευρωζωνης, αλλα εξ ισου και στις πιστωτριες και πλεονασματικες. Συμφωνα με την Eurostat, στη διαρκεια του τελευταιου ετους (2014-15) το συνολικο δημοσιο χρεος της Ευρωζωνης αυξηθηκε στο 96% του συνολικου ΑΕΠ, ενω παραλληλα σε 7 χωρες μελη του ευρω, υπερβαινει το 100% επι του ΑΕΠ: Ελλαδα 176%, Ιταλια 140%, Πορτογαλια 132%, Ιρλανδια 125%, Βελγιο 112%, Κυπρος 122%, Ισπανια 105%. Στη Γαλλια, αυξηθηκε στο 96%. Η αιτια της γενικης αυξησης ειναι απλη και ευεξηγητη: οι μονοπλευρες πολιτικες λιτοτητος χωρις την παραμικρη μεριμνα για την αναπτυξη δεν βοηθουν την οικονομια να ανακαμψει και να καλυψει τα χρεη της, αλλα επιτεινουν την υφεση και ανεργια, με αυτονοητη συνεπεια οτι το ΑΕΠ συρρικνωνεται, τα ελλειμματα δεν καλυπτονται με υγιη τροπο και το χρεος επεκτεινεται οχι μονον ως ποσοστο επι του ΑΕΠ, αλλα και σε απολυτα μεγεθη. Η Ευρωπη σημερα στεναζει υπο το βαρος της απολυτως απροσφορης και ατελεσφορης πολιτικης της μονοπλευρης λιτοτητος που εφαρμοζεται υπο γερμανικη επιβλεψη και ευθυνη. Διακινειται ακομη η επικουρικη αιτιολογια οτι δηθεν η λιτοτητα επιβαλλεται προκειμενου οι ελλειμματικες οικονομιες να βελτιωσουν την ανταγωνιστικοτητα τους. Ωστοσο, προυποθεση για  ανωτερη ανταγωνιστικοτητα παραμενουν οι μαζικες επενδυτικες εισροες, ενω προς το παρον με την εφαρμοζομενη μονομερη λιτοτητα, η Ευρωπη αποβαινει ολο και περισσοτερο περιοχη εκροων επενδυσεων παρα εισροων.

Για πολλοστη φορα, ο Γαλλος οικονομολογος Τομα Πικετι επισημαινει οτι στην Ελλαδα σημερα διακυβευεται το μελλον της Ευρωπης και κατ’επεκταση της παγκοσμιας οικονομιας. Με την εμμονή στην εφαρμογη ενος «παλιου και πολλαπλα εσφαλμενου» προγραμματος, του οποιου η νοσηροτητα εχει ηδη αναγνωρισθει τοσο απο το ΔΝΤ οσο και απο την Ευρωπαικη Επιτροπη, τα αποτελεσματα της τελευταιας 6ετιας αποδεικνυονται στην πραξη αντιθετα των αναμενομενων  και με δραματικες συνεπειες τοσο στο οικονομικο πεδιο, αφου περιπλεκουν ακομη περισσοτερο το προβλημα της ελληνικης ανακαμψης, οσο και στο κοινωνικο και ανθρωπιστικο. Το πλεον σκανδαλωδες στην ελληνικη περιπτωση ειναι οτι το βιωτικο επιπεδο και η ποιοτητα ζωης των μισθωτων, εργαζομενων και συνταξιουχων εμπλεκονται στην διαπραγματευση με τους εταιρους και δανειστες ως «μεταβλητες προσαρμογης» για χρεη που αλλοι εδημιουργησαν, επωφεληθηκαν και συνεχιζουν ακομη και σημερα να επωφελουνται, υποβαλλοντας σε αυστηρη λιτοτητα οσους  δεν τα ειδαν ουτε καν εκ του μακροθεν. Θα επρεπε τουλαχιστον σε μια διαπραγματευση για το χρεος να ενεχονται σε αυτην οσοι το εισεπραξαν και καθολου οσοι ουτε καν το υποψιαζοντο.

Τοσο ο Γαλλος οικονομολογος οσο και ο Αμερικανος Νομπελιστας υπογραμμιζουν οτι οταν δεν λειτουργουν ευρωπαικοι μηχανισμοι αλληλεγγυης, οπως αυτο ισχυει για ολα τα ομοσπονδιακα νομισματα του πλανητη, και οι Ευρωπαιοι συμπεριφερονται αποκλειστικα ως δανειστες και καθολου ως εταιροι, αυτο υπονομευει μοιραια την Δημοκρατια, τροφοδοτωντας στα λαικα στρωμματα ακραιους ριζοσπαστισμους με οπωσδηποτε αντι-ευρωπαικη δυναμικη.  

Κατα κορον οι εταιροι και δανειστες επαναλαμβανουν οτι πρεπει να τηρουνται οι «ευρωπαικοι κανονες». Ωστοσο, εαν αυτοι πραγματι ετηρουντο, η Ευρωζωνη θα ειχε διαρρηχθει απο την αρχη της τρεχουσας κρισης. Εαν ωστοσο παραμενει, αυτο οφειλεται κυριως στη σειρα πρωτοβουλιων που ο Μαριο Ντραγκι, προεδρος της Ευρωπαικης Κεντρικης Τραπεζας, αναλαμβανει κατα παραβιαση των ιδρυτικων αρχων, οπως ο ιδιος  κατ’επαναλειψη δεν παραλειπει να τονιζει και αυτο παντοτε σε αντιθεση με την Γερμανια που παραμενει κολλημενη στην προασπιση των ιδρυτικων κανονων.

Στην ελληνικη περιπτωση, προβαλλονται επισης οι κανονες πριν απο την αναγκαια διασωση. Ωστοσο, παγια πρακτικη του ΔΝΤ σε παρομοιες περιπτωσεις υπερχρεωμενων χωρων του κοσμου ηταν και παραμενει οτι προηγειται παντου η διαγραφη του χρεους, ωστε να αποβει βιωσιμο και εξυπηρετησιμο, και σε ανταλλαγμα αυτης επιβαλλονται οι εσωτερικες «μεταρρυθμισεις». Στην Ελλαδα, με την συνδρομη της ευρωπαικης πλευρας, συμβαινει  ακριβως το αντιθετο: ενω το χρεος δεν διαγραφεται και παρ’ολο που αναγνωριζεται ως «μη-βιωσιμο», εν τουτοις οι «μεταρρυθμισεις» επιβαλλονται, με αυτονοητη συνεπεια το χρεος να αποβαινει ολο και λιγωτερο βιωσιμο, ολο και λιγωτερο εξυπηρετησιμο. Οσον αφορα στην οικονομικη «βοηθεια» που παραχωρειται απο τους εταιρους στην υπερχρεωμενη χωρα, ολοι γνωριζουν οτι αυτο δεν αποτελει «δωρο», αλλα προσθετο χρεος που επαυξανει το αρχικο περιπλεκοντας ολο και περισσοτερο το προβλημα της εξυπηρετησης του. Σε τελικη αναλυση,  βαση ολων των προβληματων δεν θα επρεπε να ειναι η τηρηση των κανονων, που ετσι κι αλλιως δεν οδηγουν παρα στην αποτυχια, ουτε καν το προβλημα του χρεους, αλλα κατα πρωτο λογο αυτο της σταθεροποιησης και ανακαμψης της ελληνικης οικονομιας, προυποθεση για την υγια εξυπηρετηση καθε χρεους. Ομως, με την εμμονικη προτεραιοτητα στις «διαρθρωτικες μεταρρυθμισεις», η ελληνικη οικονομια δεν εξυγιαινεται, αλλα απλως καταποντιζεται, με αμεσες και επαχθεις συνεπειες τοσο για την ιδια οσο και τους δανειστες της, αλλα εξ ισου και για την ευρωπαικη και παγκοσμια σταθεροτητα. Ενοσω αυτη η αληθεια δεν κατανοειται απο τους εκπροσωπους των εταιρων και δανειστων, η θρυαλλιδα που εχει ηδη αναψει δεν θα εμποδιζεται να συνεχιζει την μοιραια για ολους, αλλα οχι μη-αντιστασιμη, πορεια της.-

Kvergo@gmail.com