Ο  « ΩΡΑΙΟΣ  ΘΑΝΑΤΟΣ » Του Κωστα  Βεργοπουλου

Mε τις προσφατες τρομοκρατικες επιθεσεις  και τις εκατονταδες νεαρων θυματων στο Παρισι, πολλοι πιστεψαν οτι δικαιωνονται οι προκατασκευασμενες και παντος καιρου «συνταγες» τους, χωρις ωστοσο να φωτιζονται με αυτες πραγματικα προβληματα ουτε καν να εντοπιζονται. Δεν ειναι λιγοι αυτοι που ενοχοποιουν τον « εγκληματικο χαρακτηρα » της μουσουλμανικης θρησκειας και αμετακλητα αποφαινονται οτι τοσο αυτη οσο και οι πιστοι της συνιστουν δημοσιο κινδυνο, αφου δεν ειναι ενσωματωσιμοι σε καμια δυτικη, αλλα ουτε και παγκοσμια, κοινωνια. Ωστοσο, εαν αυτο το συμπερασμα γινοταν δεκτο, τοτε θα ανοιγε αφευκτως το κεφαλαιο των θρησκευτικων πολεμων, με συνεπειες ακομη πιο καταστροφικες για ολες τις πλευρες και για ολοκληρη την ανθρωποτητα. Στην συγχρονη εποχη της ανεξιθρηκειας, στο ονομα της οποιας οι παντες ομνυουν, θα ηταν παραδοξο και ασυγχωρητο σφαλμα να στιγματιζεται ειδικα μια θρησκεια, να κηρυσσεται αποβλητη και να φορτωνονται σε αυτην οι ευθυνες για ολες τις δυσλειτουργιες του πλανητη μας. Οσοι επενδυουν στην ισλαμοφοβια θα οφειλαν τουλαχιστον να γνωριζουν οτι δεν ειναι οι θρησκειες που δημιουργουν την κοινωνικη απογνωση, αλλα η κοινωνικη απογνωση τις θρησκειες. Εαν στην εποχη μας η ισλαμικη ακεραιοφροσυνη του 7ου μ.Χ. αιωνα προσελκυει νεαρα ατομα, δεν οφειλεται στο οτι δηθεν προσφερει πραγματικες προοπτικες στα συγκεκριμενα προβληματα τους, αλλα κυριως στην απογνωση και στην βεβαιοτητα τους οτι δεν υπαρχει καμια απολυτως λυση για αυτα.

Δεν ειναι λιγοι αυτοι που εκ προοιμιου και για ο,τι εγκληματικο συμβαινει στις ευρωπαικες χωρες ενοχοποιουν αποκλειστικα και μονον το κεφαλαιο της πολιτικης τους στην Μεση Ανατολη, υποστηριζοντας οτι η τρομοκρατια εισαγεται στην Δυση εκ του εξωτερικου. Ωστοσο, απο την απλη αναγνωση του « επιχειρησιακου ανακοινωθεντος » των τρομοκρατων, αλλα συμπερασματα προκυπτουν : « οι στρατιωτες του Αλλαχ τιμωρησαν το Παρισι, την αποτροπαιη πρωτευουσα καθε διαστροφης… Η ομαδα των εθελοντων αποχαιρετησε την ζωη αυτου του κοσμου και επελεξε τον θανατο στον δρομο του Αλλαχ… Οι τοποι των επιθεσεων εντοπισθηκαν με λεπτομερη επεξεργασια στην καρδια της γαλλικης πρωτευουσας. Ειδικα το Μπατακλαν, οπου συγκεντρωνονται εκατονταδες ειδωλολατρες σε εορτες της διαστροφης και της ακολασιας… Εξοντωσαμε ετσι τουλαχιστον 200 νεαρους σταυροφορους. Οι στρατιωτες μας, που εξερραγησαν μαζι με τους απιστους στους βρωμερους δρομους του Παρισιου,  εξασφαλισαν απο τον Αλλαχ την ιδιοτητα του μαρτυρα ». Με ολες αυτες τις επεξηγησεις, πως ειναι δυνατον να μην υποψιαζεται καποιος οτι η σημερινη τρομοκρατια, ακομη και αν καποιο μερος της ειναι εισαγομενο, παραμενει κατα κυριο λογο προιον των κοινωνικων συνθηκων εντος οποιων ξεσπα. Λιγες μερες πριν απο τα γεγονοτα, ο αυτοπυρποληθεις στο Μπατακλαν Σαμι Αμινουρ ζητουσε απο την μικρη αδελφη του Μαγια να μην ανησυχει, αφου ο εφιαλτης της θα ηταν για αυτον ενας « ωραιος θανατος ». Μπορει οι Ελληνες φιλοσοφοι στην ρωμαικη εποχη να προτιμουσαν τον «ωραιο θανατο» απο μια «τιποτενια ζωη», οπως το εχει επισημανει ο Οσκαρ Ουαιλντ, ομως αυτο στη σημερινη εποχη χρειαζεται διερευνηση και αποκρυπτογραφηση. Δεν αρκουν οι διεθνεις εξελιξεις ουτε η επιστροφη των θρησκειων για να εξηγησουν την σημερινη μοδα της νεκροφιλιας σε νεαρα ατομα. Ουτε βεβαια το πως αποδεχονται με την αποφαση τους να συμπαρασυρουν στον θανατο απεριοριστο αριθμο αλλων νεων που δεν εχουν καν ερωτηθει για αυτο. Οι Ταιμς της Νεας Υορκης, αυτου του επισης κεντρου της διεθνους «ακολασιας», που αλλωστε χτυπηθηκε πρωτο με την επιθεση στους Διδυμους Πυργους (2001), προβαλλουν την δικη τους ερμηνεια: «Οι δυτικες κοινωνιες βρισκονται σε διαρκη και αποσταθεροποιητικη αναζητηση νεων ελευθεριων, απελευθερωνουν τους πολιτες απο τα δεσμα της θρησκειας και της παραδοσης, απελευθερωνουν τον γαμο, το διαζυγιο, το φυλλο, την ερωτικη σχεση, ακομη και το προσωπικο δικαιωμα να επιλεγει ο καθεις τον θανατο του. Ισως, καταληγει η αμερικανικη εφημεριδα, το Ισλαμ γοητευει σημερα αυτους τους νεους που δεν αντεχουν το βαρυ φορτιο τοσο πολλων ελευθεριων». Φυσικα, αυτο που η αμερικανικη εφημεριδα παρασιωπα ειναι οτι, παρα τις ελευθεριες που παραχωρουνται στο κοινωνιακο πεδιο, παραλληλα πολλες αλλες βασικες ελευθεριες συρρικνωνονται και καταργουνται στο κοινωνικο πεδιο, οπως το δικαιωμα στην απασχοληση και στη ζωη. Ο σημερινος ανεργος και κοινωνικα αποκλεισμενος αποκτα πολλα καινουρια δικαιωματα, αλλα σε ανταλλαγμα εχει απωλεσει το πιο βασικο: το να υπαρχει στον κοσμο.

Δεν ειναι επισης λιγοι αυτοι που προθυμα επαναφερουν την θεωρια εχει διατυπωσει απο το 1997 ο αμερικανος Σαμιουελ Χαντιγκτον με το βιβλιο του «Η συγκρουση των πολιτισμων και η αναδιαρθρωση της παγκοσμιας ταξης». Ομως, εαν προκειται πραγματι για συγκρουση πολιτισμων, θα επρεπε η ανθρωποτητα να βρισκεται σε περιοδο υψηλων και εκρηκτικων πολιτιστικων επιδοσεων τοσο απο την μια πλευρα οσο και απο την αλλη. Στην πραγματικοτητα, βρισκομαστε στον αντιποδα αυτης της φασης : χαμηλη εως αξιοθρηνητη πολιτιστικη επιδοση απο την μια πλευρα, περιπου εντελως ανυπαρκτη απο την αλλη. Περισσοτερο απο ανταγωνισμο και συγκρουση μεταξυ πολιτισμων, θα ηταν ακριβεστερο να γινεται λογος για πολιτιστικο κενο αμφοτερωθεν. Απο ποτε αραγε η επιλογη του θανατου συνιστα πολιτιστικη επιλογη για τους μεν ; Αλλα και απο ποτε η προαγωγη και διαχυση παρομοιων πενθιμων επιλογων απο τις συγχρονες κοινωνιες συνιστα για αυτες δικη τους υψηλη πολιτιστικη επιδοση ;  

Τουλαχιστον, ο Γαλλος οικονομολογος Τομα Πικετι μας προσφερει μια περισσοτερο γηινη κατανοηση του προβληματος. Πριν απο το 2000, η Ευρωπη απορροφουσε 1 εκατομμυριο μεταναστων τον χρονο, διατηρωντας παραλληλα την ανεργια στο 2,5%. Ολα τα σημερινα προβληματα, με την εκτιναξη της ανεργιας στα υψη, με την καταρρευση της κοινωνικης συνοχης, με την αγρια περιθωριοποιηση και κοινωνικο αποκλεισμο των αλλογενων πληθυσμων, με την αναζωπυρωση της νοσταλγιας της επιστροφης σε καποιο εξωραισμενο παρελθον, εχουν προκυψει απο την στιγμη που η Ευρωπη εχει παραδοθει στις πολιτικες της λιτοτητος. Με αυτες, τονιζει ο Γαλλος οικονομολογος, πυροδοτουνται και ενθαρρυνονται οι εθνικοι εγωισμοι, οι ταυτοτικες αναζητησεις, ανταγωνισμοι και εντασεις.

Δεν ειναι λιγοι αυτοι που σπευδουν να διαπιστωσουν οτι οι τρομοκρατικες επιθεσεις στο Παρισι προαναγγελλουν  τον Αρμαγεδωνα και την ολικη φρικη καποιας « νεας εποχης ». Προεξοφλειται οτι η ανοδος νεων δυναμεων απο τον αναπτυσσομενο κοσμο της Ασιας και της Μεσης Ανατολης ερχεται σε ανταγωνισμο με την παραδοσιακη παγκοσμια ηγεμονια του δυτικου κοσμου. Ωστοσο, η ανακατανομη της διεθνους ισχυος, ακομη και αν ειναι αναγκαια, δεν πραγματοποιειται κατ’αναγκην αιφνιδιαστικα ουτε οπωσδηποτε μεσω συγκρουσεων και παντως απαιτει χρονικο διαστημα πολλων αιωνων. Επι του παροντος, καμια αναπτυσσομενη δυναμη δεν διαθετει ουτε την ελαχιστη δικη της τεχνογνωσια, που θα της επετρεπε να επιβληθει στις δυτικες δυναμεις και ολες χωρις εξαιρεση οι αναπτυσσομενες χωρες παραμενουν βαθια εξαρτημενες απο τις δυτικες αγορες. Ενοσω οι τελευταιες παραμενουν στην επιλογη της λιτοτητος και της υφεσης, οι αναπτυσσομενες δεν ανακαμπτουν, αλλα συρονται κι αυτες στον ιδιο δρομο της επιβραδυνσης και της αποδομησης.

Εαν πραγματι υπαρχει καποια σοβαρη ανησυχια σημερα με τα προσφατα συμβαντα, αυτη δεν ειναι τοσο επειδη δηθεν προαναγγελλεται καποια νεα εποχη, αλλα για τον ακριβως αντιθετο λογο : επειδη η μεχρι σημερα εποχη μας δεν αλλαζει, αλλα συνεχιζει αλαζονικη και απτοητη στις ιδιες και αμεταβλητες επιλογες της, χωρις συναισθηση των ευθυνων της στην συστηματικη εκτροφη των ολο και πιο εκρηκτικων αντιφασεων, τοσο στα εξωτερικα της μετωπα οσο και ακομη περισσοτερο στα εσωτερικα. Εαν σημερα καποιοι νεοι φαινονται να προτιμουν τον « ωραιο θανατο » απο την « τιποτενια ζωη », αυτο θα επρεπε να αποτελει « σημα κινδυνου » για ο,τι δεν παει καλα στις κοινωνιες μας και οχι να επιρριπτονται οι ευθυνες κατ’αποκλειστικοτητα σε αιτιες εξωτερικες, μακρυνες, απωτερες και μεταφυσικες.-

kvergo@gmail.com