Η ανοδος στου Συριζα στην εξουσια χαιρετισθηκε ως προαγγελος των εξελιξεων τουλαχιστον για την νοτια πλευρα της ευρωπαικης ηπειρου. Απο την ιβηρικη πλευρα, πολλοι αποδεχθηκαν την ελληνικη πρωτοκαθεδρια για τις εξελιξεις στις χωρες τους. Ωστοσο, ανεξαρτητα απο το ποια χωρα προηγειται και ποιες επονται στις εξελιξεις του ευρωπαικου Νοτου, ειναι γεγονος οτι στην προσφατη ιστορια ο συγχρονισμος μεταξυ τους επιβεβαιωνεται αρκετες φορες και δεν ειναι λιγες οι στιγμες που ιστορικες αλλαγες για ολοκληρη την γηραια ηπειρο πυροδοτουνται περισσοτερο απο την περιφερεια παρα απο το κεντρο της. 

Τοσο η Ελλαδα οσο και η Ισπανια εγκατασταθηκαν ως ανεξαρτητα εθνικα κρατη στις πρωτες δεκαετιες του 19ου αιωνα. Η πρωτη απελευθερωθηκε απο τον οθωμανικο ζυγο, η δευτερη απο τα βαρη της υπερανταλαντικης αυτοκρατοριας της. Αυτο δεν εμποδισε στη συνεχεια να βρεθουν αμφοτερες σε συνθηκες οχι διαφωτισμου, αλλα απολυταρχιας, « καμαριλας » και « επονειδιστου σκοταδισμου », συμφωνα με την ισπανικη ορολογια του 19ου αιωνα. Ομως, απο τα τελη του « σκοτεινου αιωνα » και τις αρχες του 20ου, παρουσιασαν αμφοτερες προωθημενα επιτευγματα υψηλης και πρωτοποριακης δημιουργικοτητος στα πεδια του πνευματος και της τεχνης σε διαλογο με τα ευρωπαικα κεντρα και με ευρυτερη διεθνη απηχηση. Το 1936 σταθηκε μοιραιο ετος τοσο για την Ισπανια, με την εμφανιση του Στρατηγου Φρανκο, οσο και για την χωρα μας, με την δικτατορια Μεταξα. Στον αιματηρο εμφυλιο πολεμο, η Ισπανια προηγηθηκε απο το 1936, ενω η χωρα μας δοκιμασθηκε απο το 1947. Στην κριση και καταρρευση των δικτατοριων, προηγηθηκαν οι Πορτογαλια και Ελλαδα απο το 1974, ενω η Ισπανια ακολουθησε απο το 1976, με τον θανατο του Φρανκο.

Κατα την μεταπολιτευτικη φαση που ακολουθησε μετα την πτωση των δικτατοριων μεχρι σημερα, κοινος παρονομαστης στον ευρωπαικο Νοτο αναδειχθηκε η συγκροτηση πολιτικων συστηματων κατ’επιφαση δημοκρατικων, βαθια αντινεανικων και σε καταλυτικη ανικανοτητα να βρεθουν σε φαση με τις κοινωνικες προσδοκιες της νεας εποχης. Οταν η νεανικη ανεργια υπερβαινει το 50% των νεων, οπως καταγραφεται σημερα στις χωρες του ευρωπαικου Νοτου, αυτο δεν εξηγειται με τις διακυμανσεις του οικονομικου κυκλου, αλλα αποκαλυπτει τις επιλογες και ευθυνες ολοκληρου του πολιτικου συστηματος που, παρα τις περι δημοκρατιας ρητοριες του, αντιμετωπιζει τους πολιτες του ως υποζυγια. Στην Ελλαδα, παρα το οτι η κυβερνηση του Συριζα αδυνατει μεχρι σημερα να οριοθετησει την δικη της διαφορετικη κατευθυνση, ειναι γεγονος οτι το δικομματικο πολιτικο συστημα που μεχρι προσφατα κυβερνουσε βρισκεται σημερα σε βαθια κριση σε αμφοτερους τους πυλωνες του.

Με τις προσφατες βουλευτικες εκλογες στην Ισπανια, επιβεβαιωνεται παρομοιο καταλυτικο συμπτωμα : δεν αναδεικνυεται μονον η καταρρευση του δικομματικου συστηματος, αλλα επισης και κατα τροπο ακομη πιο δραματικο η αδυναμια σχηματισμου κυβερνησης. Στην Ελλαδα, εμπιστευθηκαν τον Συριζα οχι μονον οι ψηφοφοροι της Αριστερας, αλλα και αλλων πολιτικων χωρων, ακομη και της Δεξιας, με την προσδοκια να ακουσθει επιτελους η φωνη της κοινωνιας. Στην Ισπανια ωστοσο, δεν σημειωθηκε μετακινηση ψηφων αναμεσα στους βασικους πολιτικους χωρους, αφου οι διαρροες των Σοσιαλιστων κατευθυνθηκαν στους Ποδεμος, και αυτες του Λαικου Κομματος στους Θιουδαδανος. Οι βασικες πολιτικες ισορροπιες δεν ανατραπηκαν στην Ισπανια. Εν τουτοις, το πληγμα στο μεχρι σημερα ισχυσαν πολιτικο συστημα ειναι καιριο, αφου το εκλογικο αποτελεσμα αναδεικνυει την μη-κυβερνησιμοτητα απο τις δυναμεις που μεχρι σημερα κυβερνουσαν. Και αυτες οι δυναμεις εχουν σημερα καθε λογο να φοβουνται οτι με την ενδεχομενη προσφυγη σε νεες εκλογες κινδυνευουν να περασουν οριστικα στο περιθωριο της πολιτικης.

Το αλλο χαρακτηριστικο της ισπανικης λαικης ετυμηγοριας ειναι η εισβολη στο προσκηνιο, κυριως απο την πλευρα των Ποδεμος, κοινωνικων αιτηματων νεου τυπου. Ο ηγετης τους Παμπλο Ιγκλεσιας, περισσοτερο και απο τα οικονομικα αιτηματα, προβαλλει την επειγουσα αναγκη για συσταση « πραγματικης δημοκρατιας » με συνταγματικη κατοχυρωση. Καταγγελλει την πολιτικη της λιτοτητος που εφαρμοσαν οι σοσιαλιστικες και συντηρητικες κυβερνησεις οχι μονον ως « αντιλαικη επιλογη », αλλα επισης και ακομη περισσοτερο ως « προσβολη της εθνικης ανεξαρτησιας » της χωρας του απο την στυγερη και παραλογη πολιτικη επιλογη της Γερμανιας. « Δεν ειμαστε γερμανικη περιφερεια », τονιζει στις παρεμβασεις του, πραγμα για το οποιο κατηγορηθηκε ως « εθνικιστης » απο τον Φελιπε Γκονζαλες, ιστορικο ηγετη των Σοσιαλιστων. Ωστοσο, οι Ποδεμος δεν ζητουν την αποχωρηση απο την Ευρωπαικη Ενωση ουτε την εθνικη αναδιπλωση, αλλα την μετατροπη της Ευρωπης σε πραγματικη ενωση των λαων της με συνταγματικη κατοχυρωση των δικαιωματων των πολιτων της στην εργασια, στη στεγη, στην υγεια, στην εκπαιδευση. Ειναι ιδιαιτερα θλιβερο, αλλα ταυτοχρονα και βαθια αναποτελεσματικο, στην τρεχουσα οικονομικη κριση να χρησιμοποιουνται ως μηχανισμοι αποκαταστασης της ομαλοτητος οι απολυσεις εργαζομενων, οι εξωσεις απο τις κατοικιες τους, οι περικοπες μισθων, συνταξεων και κοινωνικων παροχων στους τομεις της υγειας και της εκπαιδευσης. Οι Ποδεμος προβαλλουν την αναγκη να κηρυχθουν « αναπαλλοτριωτα » τα κοινωνικα αγαθα που επιτρεπουν στον εργαζομενο να λειτουργει ως πολιτης. Σε καθε αντιθετη περιπτωση, υπογραμμιζουν, πληττεται η εννοια της « πραγματικης δημοκρατιας ». Στην εξοδο απο την καμαριλα του δικομματισμου η Ελλαδα προηγηθηκε με τον Συριζα, με την μεγιστη ανανεωση του πολιτικου προσωπικου, αλλα και παρα την μεχρι σημερα αδυναμια του να παρουσιασει νεα, σαφη και αποτελεσματικη γραμμη πλευσης. Ομως, με την Ισπανια διδεται σημερα νεα και ισχυρη ωθηση για την αναγκαια συγκεκριμενοποιηση των στοχων και των κοκκινων γραμμων που προαπαιτουνται για την αποκατασταση της κοινωνικης αξιοπιστιας της πολιτικης. Οχι με την απορριψη  και αποστρατεια της πολιτικης, αλλα με την επιστροφη και αποδοσητης στην κοινωνια. Οχι με την αποπολιτικοποιηση της κοινωνιας, αλλα αντιθετα με την κοινωνικοποιηση της πολιτικης.-

kvergo@gmail.com