Φόρο διαφθοράς πλήρωσαν 440.000 ελληνικές οικογένειες

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΖΕΡΒΑ

Νέα στοιχεία-σοκ για το ύψος, το κόστος και την έκταση της διαφθοράς στη χώρα φέρνει στο φως έρευνα της Public Issue για τη ΜΚΟ «Διεθνής Διαφάνεια-Ελλάς».

Για πρώτη φορά υπολογίζεται ότι το συνολικό «μαύρο χρήμα», που αναγκάστηκε να δώσει ένας στους πέντε Ελληνες πολίτες το 2007 σε δημόσιες υπηρεσίες -αλλά και στον ιδιωτικό τομέα- για μικρά και μεγάλα «ρουσφέτια» ανέρχεται σε 613 εκατ. ευρώ!

Το ποσό αυτό αντιστοιχεί σε ποσό 1.400 ευρώ, κατά μέσο όρο, για κάθε οικογένεια. Υπολογίζεται ότι το 12% των ελληνικών νοικοκυριών, δηλαδή περίπου 440.000 οικογένειες, ή το 20% του πληθυσμού, περίπου 795.000 πολίτες, αναγκάστηκαν το 2007 να πληρώσουν αυτό τον ιδιότυπο φόρο διαφθοράς. Συνολικά, πάντως, για όλα τα χρόνια ένα στα 4 νοικοκυριά, δηλαδή ποσοστό 26%, δήλωσε ότι έχει δωροδοκήσει προκειμένου να πετύχει το σκοπό του!

Από το 12% των νοικοκυριών που δήλωσαν ότι έδωσαν φακελάκι το 2007, το 8%, δηλαδή 293.000 οικογένειες, ομολογούν δοσοληψίες με το Δημόσιο συνολικού ύψους 434.440 ευρώ. Αντίστοιχα το 4%, δηλαδή 146.576 οικογένειες, παραδέχονται δοσοληψίες με τον ιδιωτικό τομέα, ύψους 333.046 ευρώ. Ετσι κατά κατηγορία η «ταρίφα» της διαφθοράς στην Ελλάδα για το 2007 διαμορφώνεται, αναλυτικά, ως εξής:

«Λάδι» 1.313 ευρώ

Η ελληνική οικογένεια πληρώνει ως «δώρο» 1.313 ευρώ σε διάφορες υπηρεσίες του δημόσιου τομέα (όπου κυριαρχούν τα νοσοκομεία, το ΙΚΑ και οι υπηρεσίες Υγείας). Το αντίστοιχο ποσό για διευκολύνσεις από τον ιδιωτικό τομέα (κλινικές, τράπεζες, δικηγόρους, υδραυλικούς, κατασκευαστικές εταιρείες) υπολογίζεται σε 1.554 ευρώ.

Σύμφωνα με την έρευνα, στην οποία μετείχαν 6.027 άτομα και παρουσιάστηκε σε χθεσινή ημερίδα της Διεθνούς Διαφάνειας, ένας στους πέντε ερωτώμενους (ποσοστό 20%) παραδέχτηκε ότι έχουν ζητηθεί από τους ίδιους ή από άλλα μέλη της οικογένειάς τους χρήματα για να διευκολυνθούν σε υπόθεσή τους με κάποια υπηρεσία του δημόσιου τομέα!

Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι περίπου 800.000 πολίτες έδωσαν κάποιο «δωράκι» μόνο το 2007. Οι περισσότεροι, πάντως, δήλωσαν ότι έχουν πληρώσει δώρο παλαιότερα. Ετσι, συνολικά εκτιμάται ότι έχουν καταβάλει κάποιο χρηματικό αντάλλαγμα για να εξυπηρετηθούν συνολικά 1.063.000 νοικοκυριά (26% του συνόλου) ή 1.855.000 πολίτες!

Στον ιδιωτικό τομέα το αντίστοιχο ποσοστό των προσώπων που κλήθηκαν να «λαδώσουν» για κάποια υπόθεσή τους είναι ένας στους δέκα (9%).

Στις δοσοληψίες με το Δημόσιο παρατηρείται μεγάλης έκτασης «μικροδιαφθορά», καθώς το 40% όσων «λάδωσαν» πλήρωσε έως 1.000 ευρώ, ενώ μόλις 12% δήλωσε ότι πλήρωσε ποσό από 1.000 ευρώ και πάνω (το υπόλοιπο 44% δεν απάντησε).

Κατά μέσο όρο στα δημόσια νοσοκομεία η ταρίφα της διαφθοράς, είτε λέγεται φακελάκι σε γιατρό είτε πληρωμή για άλλες εξυπηρετήσεις, είναι κατά μέσο όρο 857 ευρώ, στο ΙΚΑ 1.751 ευρώ, στις πολεοδομίες 939 ευρώ, ενώ στις εφορίες, όπου διακινείται πολύ χρήμα, ο μέσος όρος εκτινάσσεται στα 3.660 ευρώ. Τα μεγαλύτερα ποσά καταβάλλονται εδώ για ρύθμιση χρεών (έως 20.000 ευρώ) και για φορολογικές δηλώσεις (15.000 ευρώ).

Οι πολίτες πληρώνουν όμως «φακελάκια» για «έκδοση οικοδομικής άδειας» έως και 13.000 ευρώ, νομιμοποίηση αυθαιρέτων (1.000 ευρώ), «γρηγορόσημα» έως και 2.000 ευρώ, άδεια οδήγησης (έως 400 ευρώ).

Τα αντίστοιχα ποσά της «ταρίφας» στον ιδιωτικό τομέα είναι μεγαλύτερα. Για παράδειγμα, οι επεμβάσεις σε ιδιωτική κλινική απαιτούν ποσό 1.533 ευρώ κατά μέσο όρο, στις τράπεζες για έκδοση δανείων, προμήθειες και εκτιμήσεις ακινήτων ζητούνται κατά μέσο όρο 2.333 ευρώ, ενώ στον κατασκευαστικό τομέα ζητήθηκε και πληρώθηκε ακόμη και ποσό 100.000 ευρώ για διευκόλυνση σε οικοδομική άδεια!

Στην Υγεία

Πρωταθλητές της διαφθοράς στην Ελλάδα αναδεικνύονται τα δημόσια νοσοκομεία από τη μια και οι ιδιωτικές υπηρεσίες Υγείας από την άλλη.

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι Ελληνες εμφανίζονται να πληρώνουν σε ποσοστό 34% οικονομική συνεισφορά για καλύτερη μεταχείριση στα δημόσια νοσοκομεία (εγχειρήσεις, εισαγωγή, εξετάσεις κ.λπ.). Οι πολεοδομίες, άλλη μεγάλη εστία διαφθοράς, ακολουθούν πολύ πίσω με ποσοστό 15% και έπονται οι εφορίες με 14%. Μικρότερα ποσοστά διαφθοράς παρατηρούνται στο υπουργείο Μεταφορών 6%, στους δήμους 3% (για υποθέσεις που αφορούν άδεια καταστημάτων, έκδοση δικαιολογητικών, προσλήψεις, ηλεκτροδότηση, μεταφορά ρολογιού, διαγωνισμούς κ.ά.). Σε ποσοστό 2% διαφθορά καταγράφηκε ακόμη στις Νομαρχίες και τη ΔΕΗ, ενώ με 1% ακολουθούν το Κτηματολόγιο, οι τράπεζες, ο ΟΤΕ, τα Δασαρχεία, ο ΟΕΚ.

Στον ιδιωτικό τομέα προηγούνται και πάλι τα ιδιωτικά νοσοκομεία με 18% και ακολουθούν οι γιατροί και τα ιδιωτικά ιατρεία με ποσοστό 10%! Οι ιδιωτικές τράπεζες συγκεντρώνουν επίσης μεγάλο ποσοστό διαφθοράς (10%), ενώ οι δικηγόροι-νομικοί ακολουθούν στην τέταρτη θέση με ποσοστό 8%. Οπως προκύπτει από την έρευνα, η διαφθορά στους δικηγόρους αφορά χρήματα που ζητήθηκαν από πελάτες, πέραν του νομίμου, για διευθέτηση υποθέσεών τους, όπως δικαστικές υποθέσεις γενικά (41%), χορηγήσεις πιστοποιητικών (5%), δάνεια (5%), μεταβιβάσεις περιουσίας (5%), προώθηση υποθέσεων(5%), πράσινη κάρτα (5%), μεσολαβήσεις στο Δημόσιο (5%) κ.ά.

Μεταξύ 3% και 4% κινείται και η διαφθορά στους ηλεκτρολόγους, υδραυλικούς και άλλους τεχνίτες (για εργασίες χωρίς απόδειξη, υπερτιμολόγηση κ.ά.). Στον κατασκευαστικό κλάδο τα περιστατικά διαφθοράς αφορούν την ανέγερση οικοδομής (29%), την οικοδομική άδεια (24%), τις εργασίες στο σπίτι (19%), τη νομιμοποίηση παραβάσεων (10%).