Τα επτά κριτήρια για το νέο καθεστώς ανθυγιεινής εργασίας

Eπτά κριτήρια για την επανακατάταξη των 93.000 δικαιούχων του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας στο Δημόσιο προτείνει με το γνωμοδοτικού -και προκαταρκτικού- χαρακτήρα πόρισμά της η αρμόδια για την υποβολή προτάσεων 17μελής επιτροπή, με την υπόθεση της αναμόρφωσης του υφιστάμενου καθεστώτος να αποδεικνύεται ότι είναι ακόμη στη... μέση της διαδρομής, παρότι τα χρονικά περιθώρια στενεύουν.

Με το αμιγώς τεχνοκρατικό κείμενο (βρίσκεται στην κατοχή της «Εφ.Συν.») προτείνεται ένα «μοντέλο» συσχέτισης βλαπτικών παραγόντων που συνδέονται με την επικινδυνότητα (ή νοσηρότητα) της εργασιακής δραστηριότητας, αλλά απουσιάζει -προς το παρόν- οποιοσδήποτε προσδιορισμός για το ποιοι εργαζόμενοι στο Δημόσιο θα είναι δικαιούχοι και τι αντίτιμο θα λαμβάνουν.

Η προθεσμία

Αυτό αναμένεται να γίνει σε νέο κείμενο, με τη μορφή τελικής γνωμοδότησης και προθεσμία μέχρι τη 17η Ιανουαρίου 2019.

Επισημαίνεται ότι βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας (συγκεκριμένα με τον «πολυνόμο» των προαπαιτουμένων: ν.4512/2018, άρ. 396), από 1ης Μαρτίου 2019 καταργούνται όλες οι διατάξεις που διέπουν το υφιστάμενο καθεστώς.

Η απαίτηση για αναμόρφωση του σημερινού πλαισίου προέκυψε από τις πρώτες μνημονιακές δεσμεύσεις, στην κατεύθυνση της «ευθυγράμμισης με την ευρωπαϊκή νομοθεσία».

Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες δεν υπάρχει επίδομα ανθυγιεινής εργασίας, αλλά ειδικό μισθολογικό καθεστώς, σε πολύ λιγότερες ειδικότητες. Και αυτό, με την έννοια ότι έχουν διασφαλιστεί καλύτερες συνθήκες εργασίας που απαλύνουν τις επιπτώσεις των ανθυγιεινών επαγγελμάτων.

Από πλευράς των εργαζομένων και των συνδικαλιστικών τους οργάνων έχουν προ πολλού εκφραστεί φόβοι για περικοπές, είτε ως προς το ύψος των επιδομάτων είτε ως προς τον αριθμό των δικαιούχων.

Παράλληλα, η ΑΔΕΔΥ και 13 ομοσπονδίες του Δημοσίου διεκδικούν την επέκταση του επιδόματος σε επιπλέον κατηγορίες εργαζομένων.

Το υπουργείο Οικονομικών έχει επανειλημμένως τονίσει ότι η όποια αναμόρφωση θα είναι «δημοσιονομικά ουδέτερη». Σήμερα η συνολική ετήσια δαπάνη για τη χορήγηση του επιδόματος ανέρχεται στα 160 εκατ. ευρώ.

Το πόρισμα που περιγράφουμε πρόκειται να παρουσιαστεί στη συνάντηση που θα έχει εντός της εβδομάδας ο υπουργός Ευκλ. Τσακαλώτος με την ΑΔΕΔΥ.

Η προτεινόμενη λίστα των βλαπτικών παραγόντων στους οποίους αναφέρονται τα επτά κριτήρια υπαγωγής στο καθεστώς επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας είναι:

α) Φυσικοί παράγοντες:

αα. έκθεση σε θόρυβο, δονήσεις, ακτινοβολίες, laser, υπερήχους,

αβ. εργασία σε ακραίες υψηλές ή χαμηλές θερμοκρασίες και σε εύρος διακύμανσης θερμοκρασίας.

β) Χημικοί παράγοντες:

έκθεση σε ερεθιστικούς, οξικούς, καρκινογόνους, μεταλλαξιογόνους, διαβρωτικούς και εκρηκτικούς παράγοντες.

γ) Βιολογικοί παράγοντες:

π.χ. μικροοργανισμοί, μικρόβια (προβλέψεις Π.Δ. 186/1995).

δ) Εργονομικοί παράγοντες:

δα. χειρωνακτική διακίνηση βαρέων φορτίων σε συνεχή και εντατική βάση,

δβ. εργασία πάνω από το ύψος των ώμων,

δγ. βαριά σωματική εργασία.

ε) Μηχανολογικοί/ηλεκτρολογικοί παράγοντες:

εα. εργασία σε περιβάλλον με μηχανήματα με κινητά μέρη,

εβ. εργασία σε περιβάλλον επηρεαζόμενο από ύπαρξη ρεύματος υψηλής τάσης,

εγ. εργασία σε ύψος, σε βάθος, υποθαλάσσια εργασία, εργασία σε περιορισμένο χώρο,

εδ. εργασία εκτός στεγασμένου χώρου καθ’ όλη τη διάρκεια του ωραρίου.

στ) Οργανωτικοί παράγοντες:

εργασία σε 24ωρες βάρδιες σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο για το Δημόσιο (με νυχτερινό ωράριο τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα με συμπερίληψη παροχής εργασίας τουλάχιστον 5 ωρών μεταξύ 10 μ.μ. έως 6 π.μ.)

ζ) Ψυχοκοινωνικοί παράγοντες:

ζα. εργασιακό στρες που απορρέει από την εντατικοποίηση εργασίας,

ζβ. συνεχής και εντατική εργασία υπό ψυχοσωματική φόρτιση, οφειλόμενη στο είδος της εργασίας.

Οι παραπάνω επτά ομάδες βλαπτικών παραγόντων θεωρούνται «ισοβαρείς» και αποτελούν τον «βασικό πυλώνα» των αλλαγών, με τα μέλη της επιτροπής να προτείνουν και «λοιπούς παράγοντες» που θα «εδράζονται σε επικουρικά κριτήρια» για οποιαδήποτε από τις επτά κατηγορίες.

Θα μπορούσαν να τεκμηριωθούν -εξηγούν- με διεθνώς αποδεκτή επιστημονική βιβλιογραφία, επιδημιολογικά στοιχεία, στοιχεία εργατικών ατυχημάτων, κλαδικές μελέτες κ.λπ.

Είναι ακόμη άγνωστο το «τι μέλλει γενέσθαι» με το ύψος του επιδόματος και τους δικαιούχους, που σήμερα κατατάσσονται σε τέσσερα κατηγορίες:

◼ Α΄ (150 ευρώ/μήνα):  νοσηλευτικό προσωπικό, εργαζόμενοι στην καθαριότητα των ΟΤΑ και στη διαχείριση απορριμμάτων, χειριστές μηχανημάτων, εργάτες στην ασφαλτόστρωση κ.λπ.

◼ Β΄ (70 ευρώ/μήνα):  μηχανοτεχνίτες, ηλεκτροτεχνίτες, βαφείς, φανοποιοί κ.λπ.

◼ Γ΄ (35 ευρώ/μήνα):  εργάτες δημοτικών σφαγείων, προσωπικό σε εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων κ.λπ.

◼ Δ΄ (105 ευρώ/μήνα):  δασικοί υπάλληλοι.

Εντυπωσιακό -αν μη τι άλλο- είναι ότι τα μέλη της επιτροπής παραθέτουν στους υπουργούς -αποδέκτες του πορίσματος- μια σειρά «σοβαρών περιορισμών» που αντιμετώπισαν στο έργο τους και ζητούν να ληφθούν υπόψη.

Περιγράφουν:

◼ εξαιρετικά σύντομα χρονοδιαγράμματα εντός των οποίων κλήθηκαν να επεξεργαστούν την πρότασή τους,

◼ σχεδόν παντελή έλλειψη στοιχείων, μετρήσεων και δεδομένων για την ανθυγιεινότητα και κλάδων του Δημοσίου,

◼ πολυάριθμες ειδικότητες που απασχολούνται στο Δημόσιο, ποικιλομορφία και ιδιαιτερότητα εργασιών.

Τονίζοντας ότι για την υλοποίηση ασκήσεων πάνω στο προτεινόμενο μοντέλο, η «ελάχιστη δεξαμενή» είναι «το σύνολο των κλάδων» των σημερινών δικαιούχων, τα μέλη της επιτροπής ζητούν περαιτέρω οδηγίες από τους συναρμόδιους υπουργούς και παράλληλα να τους διευκρινιστεί ο «δημοσιονομικός χώρος για τη χορήγηση του επιδόματος».

Εάν διαπιστώνεται τέτοια απουσία πληροφοριών, είναι ένα ερώτημα εάν έχει υπάρξει μέριμνα από πλευράς κυβέρνησης για την τήρηση των προθεσμιών, πριν καταργηθεί το ισχύον σήμερα πλαίσιο.

www.efsyn.gr