Ε.Ε.-ΗΠΑ στα πρόθυρα νομισματικού πολέμου

Του Γ. ΑΓΓΕΛΗ

Το θερμόμετρο έχει αρχίσει να ανεβαίνει τις τελευταίες εβδομάδες μεταξύ των κεντρικών τραπεζιτών και κάποιες «διακριτικές» δηλώσεις -που δείχνουν τις πραγματικές αγωνίες τους- έχουν αρχίσει να... ξεφεύγουν πού και πού προς τον τύπο.

Τόσο ο πρόεδρος της ΕΚΤ Ζαν Κλοντ Τρισέ όσο και άλλα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ προσκάλεσαν με έντονο τρόπο, που δεν συνηθίζεται, την Fed να αποδείξει έμπρακτα ότι το εννοεί όταν λέει πως είναι υπέρ του ισχυρού δολαρίου.

Οι ευρωπαίοι τραπεζίτες ανησυχούν πλέον σφόδρα, όχι μόνο για τη μέχρι σήμερα στάση των ΗΠΑ να αφήνουν την ισοτιμία του δολαρίου να καταρρέει από μέρα σε μέρα.

Εναντίον όλων

Στην πραγματικότητα αυτό για το οποίο προειδοποιούν οι ευρωτραπεζίτες είναι η άτυπη έναρξη ενός νομισματικού «πολέμου» από τις ΗΠΑ εναντίον όλων και κυρίως εναντίον της ευρωζώνης.

Η τακτική των ΗΠΑ απέναντι στην οικονομική ύφεση και στην απειλή μεγάλων ρωγμών στη σταθερότητα του αμερικανικού τραπεζικού συστήματος κινείται σε τρεις κατευθύνσεις:

1 Για πρώτη φορά μετά τη Μεγάλη Υφεση του 1929 αναλαμβάνουν (και έμμεσα «εθνικοποιούν» μέσω της ομοσπονδιακής τράπεζας) τα τεράστια χρέη και τις άγνωστες ακόμα σε μέγεθος ζημιές των αμερικανικών τραπεζών και των άλλων χρηματοπιστωτικών μη τραπεζικών οργανισμών.

2 Κατεβάζουν τα επιτόκια (έφτασαν στο 2,25% μετά την κίνηση της προηγούμενης εβδομάδας) και έτσι προκαλούν μια χωρίς προηγούμενο πληθωριστική χρηματοδοτήση των μεγάλων ελλειμμάτων του δημόσιου και κυρίως του ιδιωτικού τομέα (τράπεζες, ασφαλιστικές, κατασκευαστικές κ.λπ.).

Οι οικονομικοί αναλυτές στις ΗΠΑ προβλέπουν ότι η διοχέτευση τεράστιων όγκων κεφαλαίων από την Fed στο ευρύτερο τραπεζικό σύστημα σε τόσο χαμηλό κόστος θα προκαλέσει αναπόφευκτα ένα διογκούμενο κύμα «εγχώριου» πληθωρισμού (και αυτό γιατί μπαίνουν στις αγορές κεφάλαια που δεν προέρχονται από την αύξηση της παραγωγής και των συναλλαγών).

Το κύμα αυτό έρχεται να προστεθεί στον εισαγόμενο πληθωρισμό από τις αυξανόμενες τιμές του πετρελαίου και των πρώτων υλών.

3 Με την πτώση διαρκείας της ισοτιμίας του δολαρίου έναντι των νομισμάτων των εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ μειώνουν το εμπορικό τους έλλειμμα εις βάρος των υπολοίπων. Οπως δείχνουν οι σχετικοί δείκτες, το τελευταίο τρίμηνο (από το Δεκέμβρη του 2007) το εμπορικό έλλειμμα μειώνεται πλέον με ρυθμό περίπου ανάλογο της πτώσης του δολαρίου. Χάρη στο παιχνίδι με τις ισοτιμίες τα αμερικανικά προϊόντα πλεονεκτούν στη διεθνή αγορά έναντι, για παράδειγμα, των ευρωπαϊκών.

Η πτώση του δολαρίου όμως τροφοδοτεί την αύξηση των τιμών των πρώτων υλών και του πετρελαίου, ενισχύοντας έτσι τον πληθωρισμό παγκοσμίως.

Ηδη αυξάνονται ακόμα και οι τιμές μεταποιημένων προϊόντων από χώρες χαμηλού κόστους παραγωγής όπως η Κίνα, η Ινδία κ.λπ., με αποτέλεσμα να εξαντλείται ο αντιπληθωριστικός ρόλος που έπαιζαν οι εισαγωγές προϊόντων από τις χώρες αυτές στην Ε.Ε. ή στις ΗΠΑ.

Ο «ακήρυκτος» νομισματικός πόλεμος που έχει ξεσπάσει και με ανοικτή την απειλή μιας επιστροφής σε εποχές με διψήφια νούμερα πληθωρισμού (όπως στη δεκαετία του '70), έχει φέρει σε αδιέξοδο τους Ευρωπαίους, που βλέπουν το πανάκριβο πλέον ευρώ να ροκανίζει και τα τελευταία περιθώρια ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων της Γηραιάς Ηπείρου.

Το ευρωπαϊκό εμπορικό πλεόνασμα συμπιέζεται ολοένα και περισσότερο ακόμα και για τη μεγαλύτερη εξαγωγό χώρα του πλανήτη, τη Γερμανία.

Στο εσωτερικό

Συνέπεια αυτού είναι ότι οι ισχυρές οικονομίες της Β. Ευρώπης και κυρίως οι γερμανοί εξαγωγείς αντιμετωπίζουν πρόβλημα στις πωλήσεις προς τρίτες χώρες με φθηνότερα νομίσματα και έχουν στρέψει την προσοχή τους σε περιοχές στο εσωτερικό της ευρωζώνης όπου οι συναλλαγές γίνονται σε ευρώ, προκειμένου να καλύψουν τη «χασούρα».

Αποτέλεσμα αυτής της «στροφής» είναι να πιέζονται ακόμα περισσότερο οι μη ανταγωνιστικές οικονομίες της Νότιας Ευρώπης όπως η ελληνική, της οποίας το εμπορικό έλλειμμα αυξάνεται με... υπερηχητικές ταχύτητες πλέον, καθώς και το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (πάνω από το 14,5% του ΑΕΠ). Αντίστοιχα νούμερα απαντώνται μόνο σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.

Copyright © 2007 Χ. Κ. Τεγόπουλος Εκδόσεις Α.Ε.