ΠΩΣ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΤΑ ΣΥΝΗΘΗ ΘΥΜΑΤΑ ΘΑ ΠΛΗΡΩΣΟΥΝ ΤΙΣ ΤΡΥΠΕΣ ΣΤΑ ΚΡΑΤΙΚΑ ΤΑΜΕΙΑ
Οκτώ ψέματα, καμία αλήθεια
Του ΘΑΝΟΥ ΤΣΙΡΟΥ
Οσοι έκρυψαν εισοδήματα, τώρα δικαιώνονται, καθώς η κυβέρνηση διαγράφει τα παραπτώματα έναντι αμοιβής. Οσοι χρωστούν επίσης ευνοούνται, αφού τους δίνεται η δυνατότητα να ρυθμίσουν τις οφειλές τους με δόσεις και εκπτώσεις.
|
|
Οι έχοντες για μια ακόμη φορά καλούνται να αναλάβουν λιγότερα βάρη από τους μη έχοντες, ενώ τα νέα φορολογικά βάρη θα αποδειχθούν βαρύτερα για τους οικογενειάρχες παρά για τους εργένηδες. Είναι μερικές μόνο από τις επιπτώσεις της νέας φοροεπιδρομής που εξαπέλυσε η κυβέρνηση.
Το σκεπτικό
Το νομοσχέδιο που κατατέθηκε στην Βουλή, θυσιάζει κάθε έννοια φορολογικής δικαιοσύνης στον βωμό των δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Επαγγελματίες θεωρούνται εκ των προτέρων κλέφτες και χαρατσώνονται.
Η λίστα με τα εισοδήματα που φορολογούνται αυτοτελώς και όχι ανάλογα με τη φοροδοτική δυνατότητα του καθενός μεγαλώνει αντί να συρρικνώνεται, ενώ για μια ακόμη φορά η κυβέρνηση στέλνει στους φορολογούμενους το μήνυμα ότι η άφεση φορολογικών αμαρτιών είναι εφικτή στην Ελλάδα.
1 Για μια ακόμη φορά, οι φορολογικές παρεμβάσεις Αλογοσκούφη οδηγούν σε... ανάποδη αναδιανομή εισοδήματος. Αντί να αυξάνεται η επιβάρυνση για τους έχοντες και να περιορίζεται για τους μη έχοντες, συμβαίνει το αντίθετο. Στον μικροεπαγγελματία των 10.000 ευρώ τον χρόνο, ο πρόσθετος φόρος (1.000 ευρώ) ισοδυναμεί με το 10% του συνολικού του εισοδήματος. Αντίθετα, στον μεγαλοεπαγγελματία των 50.000 ευρώ, ο πρόσθετος φόρος (290 ευρώ) αντιστοιχεί μόλις στο 0,58% του ετήσιου εισοδήματος.
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι. Το ίδιο έκανε ο υπουργός Οικονομίας με την επιβολή του φόρου κατοχής στα ακίνητα (επιβάλλεται με ενιαίο συντελεστή για μεγαλοϊδιοκτήτες και μικροϊδιοκτήτες). Αλλά και με τις παρεμβάσεις στη φορολογική κλίμακα των μισθωτών (η μείωση των φορολογικών συντελεστών που επαγγέλλεται συχνά η κυβέρνηση, ευνοεί κυρίως αυτούς που έχουν αποδοχές άνω των 30.000 ευρώ ετησίως).
2 Το οικονομικό επιτελείο θέλησε να περάσει το... μήνυμα ότι αυτή τη φορά δεν πλήττονται οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι. Κι όμως, στην πράξη, τα συνήθη υποζύγια θα διαπιστώσουν ότι και τα επόμενα χρόνια ο φόρος θα αυξάνεται με πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα από το εισόδημα, κυρίως για τους χαμηλόμισθους.
Στη γενιά των 1.000 ευρώ, σήμερα, ο φόρος αντιστοιχεί στο 3,86% των ετήσιων αποδοχών. Το 2014, ο φόρος ως ποσοστό του εισοδήματος θα είναι διπλάσιος. Αυτό θα συμβεί διότι η κυβέρνηση δεν τιμαριθμοποιεί τη φορολογική κλίμακα, με αποτέλεσμα η όποια ονομαστική αύξηση δίδεται στον μισθό για να αντισταθμίσει τις απώλειες από τον πληθωρισμό, να φορολογείται με ολοένα και υψηλότερο συντελεστή.
Η κλίμακα
Ηδη η μη τιμαριθμοποίηση της κλίμακας -που δεν έγινε στο διάστημα 2004-2009- προαναγγέλθηκε και για τα έτη 2010-2014. Ο υπουργός εξήγγειλε μείωση του κεντρικού φορολογικού συντελεστή, όχι όμως και προσαρμογή των κλιμακίων με βάση τον τιμάριθμο.
Το παράδειγμα είναι αποκαλυπτικό: ο μισθωτός με ετήσιο εισόδημα 14.000 ευρώ το 2008 (1.000 ευρώ τον μήνα) θα πληρώσει φόρο 540 ευρώ ή το 3,86% των ετήσιων αποδοχών του. Λαμβάνοντας για τα επόμενα χρόνια μια μικρή αύξηση 4% ετησίως, θα φτάσει το 2014 να έχει ετήσιες αποδοχές 17.714 ευρώ (συνολική αύξηση 26,5%). Ο φόρος όμως θα αυξηθεί κατά 111%, στα 1.143 ευρώ. Επομένως, ύστερα από μια εξαετία συνεχών επιβαρύνσεων, ο μισθωτός θα φτάνει να δίνει το 6,5% των ετήσιων αποδοχών του σε φόρους, αντί για το 3,8% που δίνει σήμερα.
3 Ο Γ. Αλογοσκούφης, κατά την παρουσίαση των νέων φορολογικών μέτρων, αναφέρθηκε στην άδικη αναλογία άμεσων-έμμεσων φόρων. Στη συνέχεια όμως αύξησε -και μάλιστα κατά 20%- τα τέλη κυκλοφορίας των Ι.Χ., που συνιστούν μια από τις πιο διαδεδομένες μορφές έμμεσης φορολογίας.
Το 2008, η σχέση άμεσων-έμμεσων φόρων έφτασε στο χειρότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας με ευθύνη της σημερινής κυβέρνησης, η οποία αύξησε τον ΦΠΑ, τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στα καύσιμα, τα τέλη κυκλοφορίας και τα τέλη κινητής τηλεφωνίας.
4 Το κυβερνητικό σύνθημα για «μάχη κατά της φοροδιαφυγής» δεν έχει βάση. Η αύξηση των φορολογικών συντελεστών δεν συνιστά μέτρο κατά της φοροδιαφυγής, πόσω μάλλον όταν πλήττει το ίδιο τόσο τους νομοταγείς όσο και τους παράνομους. Ακόμη και στους πρωτοετείς των οικονομικών σχολών διδάσκουν ότι όσο υψηλότερη είναι η φορολογική επιβάρυνση, τόσο ισχυρότερο το κίνητρο για φοροκλοπή.
Από την άλλη βέβαια, με την περαίωση εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων δίνεται η δυνατότητα να παραγραφούν έναντι αμοιβής φορολογικές παραβάσεις εκατοντάδων χιλιάδων επιχειρήσεων (όλων όσοι έχουν έσοδα 9 εκατ. ευρώ ετησίως).
Το μέτρο ευνοεί πρωτίστως τις μεγάλες επιχειρήσεις, καθώς οι πολύ μικροί (επιχειρήσεις με έσοδα έως 300.000 ευρώ και επαγγελματίες με έσοδα έως 150.000 ευρώ) έχουν ήδη κλείσει τα βιβλία τους με τη διαδικασία της αυτοπεραίωσης.
5 Οσοι χρωστούν στην εφορία δικαιώνονται ακόμη μια φορά. Τους δίνεται η δυνατότητα να ρυθμίσουν τις οφειλές τους χωρίς προσαυξήσεις και έως 24 δόσεις.
Η ρήση «αυτή η ρύθμιση θα είναι η τελευταία» έχει καταντήσει ανέκδοτο, καθώς μόνο επί Ν.Δ. έχουν γίνει δύο ρυθμίσεις χρεών στην εφορία, δύο ρυθμίσεις χρεών στα ασφαλιστικά ταμεία και δύο περαιώσεις εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων.
6 Με τη φορολογία των μερισμάτων και την αύξηση της προκαταβολής φόρου στις επιχειρήσεις, η κυβέρνηση θέλει να περάσει το μήνυμα ότι «χτυπάει» το κεφάλαιο. Κι όμως, πριν από τέσσερα χρόνια, η ίδια κυβέρνηση έκανε «σημαία» της φορολογικής της πολιτικής τη μείωση των φορολογικών συντελεστών για τα μερίσματα από το 35% στο 25%.
Τι κάνει τώρα η κυβέρνηση; Ακυρώνει την δική της πολιτική που εφάρμοσε το 2004, χαρίζοντας τουλάχιστον δύο δισεκατομμύρια ευρώ στους μετόχους των μεγάλων επιχειρήσεων. Επαναφέρει τον φορολογικό συντελεστή των μερισμάτων εκεί που ήταν πριν από τέσσερα χρόνια (δηλαδή στο 35%) και εξαγγέλλει ότι θα τον ξαναρίξει (στο 30%) μέχρι και το 2014.
Το μέτρο υποδηλώνει έλλειψη στρατηγικής και στον τομέα φορολόγησης των επιχειρήσεων, ενώ ακόμη και η εισπρακτική του απόδοση είναι αμφίβολη.
Στο απυρόβλητο
Πρώτον, διότι το 2008 είναι μια κακή χρονιά για τις επιχειρήσεις. Και δεύτερον, διότι οι ισχυροί επιχειρηματίες αναμένεται να προσαρμοστούν άμεσα στη νέα πραγματικότητα. Ηδη κάνουν λόγο για επιλογή άλλων τρόπων «αποζημίωσης» των μετόχων (π.χ. επαναφορά μετοχών, επιστροφή κεφαλαίου, μεταφορά της έδρας σε άλλη χώρα κ.λπ.), με στόχο τη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης.
7 Δεν ελήφθη κανένα μέτρο για να περιοριστούν τα εισοδήματα που φορολογούνται (άδικα) αυτοτελώς και όχι ανάλογα με το εισόδημα του καθενός. Το αντίθετο έγινε αφού με την επιβολή του φόρου στα μερίσματα (10%) και στα κέρδη από την αγοραπωλησία μετοχών, ο μικροεπενδυτής και ο μεγαλομέτοχος θα επιβαρύνονται ακριβώς το ίδιο.
Στο απυρόβλητο έμειναν ακόμη μια φορά τα περίφημα αυτοτελώς φορολογούμενα εισοδήματα που εισπράττουν αθλητές, στελέχη επιχειρήσεων, δημόσιοι υπάλληλοι, ιδιοκτήτες ταξί και φορτηγών δημόσιας χρήσεως.
8 Η κυβέρνηση θέλει να φορολογήσει το κέρδος από την αγοραπωλησία μετοχών, ενώ έχει ήδη φορολογήσει το κέρδος από την αγοραπωλησία ακινήτου. Είναι ένας δίκαιος φόρος. Ομως και στις δύο περιπτώσεις θεωρεί δεδομένο ότι ο επενδυτής έχει κέρδος.
Ζημιά δεν αναγνωρίζεται και δεν συμψηφίζεται με το κέρδος ούτε στα ακίνητα, ούτε στις μετοχές. Ηδη, κάποιοι εγείρουν ακόμη και θέμα συνταγματικότητας της συγκεκριμένης διάταξης.
Το σκεπτικό
Το νομοσχέδιο που κατατέθηκε στην Βουλή, θυσιάζει κάθε έννοια φορολογικής δικαιοσύνης στον βωμό των δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Επαγγελματίες θεωρούνται εκ των προτέρων κλέφτες και χαρατσώνονται.
Η λίστα με τα εισοδήματα που φορολογούνται αυτοτελώς και όχι ανάλογα με τη φοροδοτική δυνατότητα του καθενός μεγαλώνει αντί να συρρικνώνεται, ενώ για μια ακόμη φορά η κυβέρνηση στέλνει στους φορολογούμενους το μήνυμα ότι η άφεση φορολογικών αμαρτιών είναι εφικτή στην Ελλάδα.
1 Για μια ακόμη φορά, οι φορολογικές παρεμβάσεις Αλογοσκούφη οδηγούν σε... ανάποδη αναδιανομή εισοδήματος. Αντί να αυξάνεται η επιβάρυνση για τους έχοντες και να περιορίζεται για τους μη έχοντες, συμβαίνει το αντίθετο. Στον μικροεπαγγελματία των 10.000 ευρώ τον χρόνο, ο πρόσθετος φόρος (1.000 ευρώ) ισοδυναμεί με το 10% του συνολικού του εισοδήματος. Αντίθετα, στον μεγαλοεπαγγελματία των 50.000 ευρώ, ο πρόσθετος φόρος (290 ευρώ) αντιστοιχεί μόλις στο 0,58% του ετήσιου εισοδήματος.
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι. Το ίδιο έκανε ο υπουργός Οικονομίας με την επιβολή του φόρου κατοχής στα ακίνητα (επιβάλλεται με ενιαίο συντελεστή για μεγαλοϊδιοκτήτες και μικροϊδιοκτήτες). Αλλά και με τις παρεμβάσεις στη φορολογική κλίμακα των μισθωτών (η μείωση των φορολογικών συντελεστών που επαγγέλλεται συχνά η κυβέρνηση, ευνοεί κυρίως αυτούς που έχουν αποδοχές άνω των 30.000 ευρώ ετησίως).
2 Το οικονομικό επιτελείο θέλησε να περάσει το... μήνυμα ότι αυτή τη φορά δεν πλήττονται οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι. Κι όμως, στην πράξη, τα συνήθη υποζύγια θα διαπιστώσουν ότι και τα επόμενα χρόνια ο φόρος θα αυξάνεται με πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα από το εισόδημα, κυρίως για τους χαμηλόμισθους.
Στη γενιά των 1.000 ευρώ, σήμερα, ο φόρος αντιστοιχεί στο 3,86% των ετήσιων αποδοχών. Το 2014, ο φόρος ως ποσοστό του εισοδήματος θα είναι διπλάσιος. Αυτό θα συμβεί διότι η κυβέρνηση δεν τιμαριθμοποιεί τη φορολογική κλίμακα, με αποτέλεσμα η όποια ονομαστική αύξηση δίδεται στον μισθό για να αντισταθμίσει τις απώλειες από τον πληθωρισμό, να φορολογείται με ολοένα και υψηλότερο συντελεστή.
Η κλίμακα
Ηδη η μη τιμαριθμοποίηση της κλίμακας -που δεν έγινε στο διάστημα 2004-2009- προαναγγέλθηκε και για τα έτη 2010-2014. Ο υπουργός εξήγγειλε μείωση του κεντρικού φορολογικού συντελεστή, όχι όμως και προσαρμογή των κλιμακίων με βάση τον τιμάριθμο.
Το παράδειγμα είναι αποκαλυπτικό: ο μισθωτός με ετήσιο εισόδημα 14.000 ευρώ το 2008 (1.000 ευρώ τον μήνα) θα πληρώσει φόρο 540 ευρώ ή το 3,86% των ετήσιων αποδοχών του. Λαμβάνοντας για τα επόμενα χρόνια μια μικρή αύξηση 4% ετησίως, θα φτάσει το 2014 να έχει ετήσιες αποδοχές 17.714 ευρώ (συνολική αύξηση 26,5%). Ο φόρος όμως θα αυξηθεί κατά 111%, στα 1.143 ευρώ. Επομένως, ύστερα από μια εξαετία συνεχών επιβαρύνσεων, ο μισθωτός θα φτάνει να δίνει το 6,5% των ετήσιων αποδοχών του σε φόρους, αντί για το 3,8% που δίνει σήμερα.
3 Ο Γ. Αλογοσκούφης, κατά την παρουσίαση των νέων φορολογικών μέτρων, αναφέρθηκε στην άδικη αναλογία άμεσων-έμμεσων φόρων. Στη συνέχεια όμως αύξησε -και μάλιστα κατά 20%- τα τέλη κυκλοφορίας των Ι.Χ., που συνιστούν μια από τις πιο διαδεδομένες μορφές έμμεσης φορολογίας.
Το 2008, η σχέση άμεσων-έμμεσων φόρων έφτασε στο χειρότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας με ευθύνη της σημερινής κυβέρνησης, η οποία αύξησε τον ΦΠΑ, τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στα καύσιμα, τα τέλη κυκλοφορίας και τα τέλη κινητής τηλεφωνίας.
4 Το κυβερνητικό σύνθημα για «μάχη κατά της φοροδιαφυγής» δεν έχει βάση. Η αύξηση των φορολογικών συντελεστών δεν συνιστά μέτρο κατά της φοροδιαφυγής, πόσω μάλλον όταν πλήττει το ίδιο τόσο τους νομοταγείς όσο και τους παράνομους. Ακόμη και στους πρωτοετείς των οικονομικών σχολών διδάσκουν ότι όσο υψηλότερη είναι η φορολογική επιβάρυνση, τόσο ισχυρότερο το κίνητρο για φοροκλοπή.
Από την άλλη βέβαια, με την περαίωση εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων δίνεται η δυνατότητα να παραγραφούν έναντι αμοιβής φορολογικές παραβάσεις εκατοντάδων χιλιάδων επιχειρήσεων (όλων όσοι έχουν έσοδα 9 εκατ. ευρώ ετησίως).
Το μέτρο ευνοεί πρωτίστως τις μεγάλες επιχειρήσεις, καθώς οι πολύ μικροί (επιχειρήσεις με έσοδα έως 300.000 ευρώ και επαγγελματίες με έσοδα έως 150.000 ευρώ) έχουν ήδη κλείσει τα βιβλία τους με τη διαδικασία της αυτοπεραίωσης.
5 Οσοι χρωστούν στην εφορία δικαιώνονται ακόμη μια φορά. Τους δίνεται η δυνατότητα να ρυθμίσουν τις οφειλές τους χωρίς προσαυξήσεις και έως 24 δόσεις.
Η ρήση «αυτή η ρύθμιση θα είναι η τελευταία» έχει καταντήσει ανέκδοτο, καθώς μόνο επί Ν.Δ. έχουν γίνει δύο ρυθμίσεις χρεών στην εφορία, δύο ρυθμίσεις χρεών στα ασφαλιστικά ταμεία και δύο περαιώσεις εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων.
6 Με τη φορολογία των μερισμάτων και την αύξηση της προκαταβολής φόρου στις επιχειρήσεις, η κυβέρνηση θέλει να περάσει το μήνυμα ότι «χτυπάει» το κεφάλαιο. Κι όμως, πριν από τέσσερα χρόνια, η ίδια κυβέρνηση έκανε «σημαία» της φορολογικής της πολιτικής τη μείωση των φορολογικών συντελεστών για τα μερίσματα από το 35% στο 25%.
Τι κάνει τώρα η κυβέρνηση; Ακυρώνει την δική της πολιτική που εφάρμοσε το 2004, χαρίζοντας τουλάχιστον δύο δισεκατομμύρια ευρώ στους μετόχους των μεγάλων επιχειρήσεων. Επαναφέρει τον φορολογικό συντελεστή των μερισμάτων εκεί που ήταν πριν από τέσσερα χρόνια (δηλαδή στο 35%) και εξαγγέλλει ότι θα τον ξαναρίξει (στο 30%) μέχρι και το 2014.
Το μέτρο υποδηλώνει έλλειψη στρατηγικής και στον τομέα φορολόγησης των επιχειρήσεων, ενώ ακόμη και η εισπρακτική του απόδοση είναι αμφίβολη.
Στο απυρόβλητο
Πρώτον, διότι το 2008 είναι μια κακή χρονιά για τις επιχειρήσεις. Και δεύτερον, διότι οι ισχυροί επιχειρηματίες αναμένεται να προσαρμοστούν άμεσα στη νέα πραγματικότητα. Ηδη κάνουν λόγο για επιλογή άλλων τρόπων «αποζημίωσης» των μετόχων (π.χ. επαναφορά μετοχών, επιστροφή κεφαλαίου, μεταφορά της έδρας σε άλλη χώρα κ.λπ.), με στόχο τη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης.
7 Δεν ελήφθη κανένα μέτρο για να περιοριστούν τα εισοδήματα που φορολογούνται (άδικα) αυτοτελώς και όχι ανάλογα με το εισόδημα του καθενός. Το αντίθετο έγινε αφού με την επιβολή του φόρου στα μερίσματα (10%) και στα κέρδη από την αγοραπωλησία μετοχών, ο μικροεπενδυτής και ο μεγαλομέτοχος θα επιβαρύνονται ακριβώς το ίδιο.
Στο απυρόβλητο έμειναν ακόμη μια φορά τα περίφημα αυτοτελώς φορολογούμενα εισοδήματα που εισπράττουν αθλητές, στελέχη επιχειρήσεων, δημόσιοι υπάλληλοι, ιδιοκτήτες ταξί και φορτηγών δημόσιας χρήσεως.
8 Η κυβέρνηση θέλει να φορολογήσει το κέρδος από την αγοραπωλησία μετοχών, ενώ έχει ήδη φορολογήσει το κέρδος από την αγοραπωλησία ακινήτου. Είναι ένας δίκαιος φόρος. Ομως και στις δύο περιπτώσεις θεωρεί δεδομένο ότι ο επενδυτής έχει κέρδος.
Ζημιά δεν αναγνωρίζεται και δεν συμψηφίζεται με το κέρδος ούτε στα ακίνητα, ούτε στις μετοχές. Ηδη, κάποιοι εγείρουν ακόμη και θέμα συνταγματικότητας της συγκεκριμένης διάταξης.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ - 31/08/2008
Copyright © 2008 Χ. Κ. Τεγόπουλος Εκδόσεις Α.Ε.
Νέα από το Οικονομικό Επιμελητήριο
To Ερώτημα της Εβδομάδας
Βιβλιοπαρουσίαση
Σχολιάστε εδώ
για να σχολιάσετε το παραπάνω θέμα πρέπει να εισέλθετε