Του ΜΩΥΣΗ ΛΙΤΣΗ

Τον εφιάλτη ενός νέου 1929 ξυπνά η τρέχουσα συγκυρία. «Δεν μπορώ να πιστέψω ότι θα είχαμε μία κρίση που συμβαίνει μία φορά τον αιώνα χωρίς να υπάρξουν σημαντικές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία και εκτιμώ ότι πράγματι κάτι τέτοιο ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη», δήλωσε ο πρώην πρόεδρος της Fed Αλαν Γκρίνσπαν, ο άλλοτε «σούπερμαν» της αμερικανικής-παγκόσμιας οικονομίας στο κανάλι ABC.
*«Φοβάμαι ότι δεν έχουμε ακόμη δει τα χειρότερα», υποστηρίζει ο γνωστός μεγαλο-χρηματιστής Τζορτζ Σόρος. «Θα καταρρεύσει το αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα;», αναρωτιέται στη στήλη του στους «Νιου Γιορκ Τάιμς», ο γνωστός αμερικανός οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν, σε άρθρο του με τον εύγλωττο τίτλο «Ρώσικη ρουλέτα για την οικονομία».

«Δεν το νομίζω», σπεύδει να δώσει την απάντηση, προσθέτοντας όμως ότι «δεν είναι καθόλου βέβαιος. Βλέπετε η Lehman Brothers, μία μεγάλη επενδυτική τράπεζα, καταρρέει. Και κανείς δεν γνωρίζει τι ακόμη θα συμβεί». Ο Κρούγκμαν δεν αποκλείει μάλιστα την πιθανότητα ενός νέου 1929. «Υπάρχει σοβαρή πιθανότητα το 2008 να είναι μία επανάληψη του 1931».

*Ο άλλος μεγάλος αμερικανός οικονομολόγος, ο νομπελίστας (2001) Τζόζεφ Στίγκλιτς, σφοδρός πολέμιος του απερχόμενου προέδρου Τζορτζ Μπους αλλά και επικριτής με πλειάδα βιβλίων και δημοσιευμάτων του της σύγχρονης καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης, θεωρεί την κρίση «καρπό της υποκρισίας».

«Ανικανότητα»

«Η νέα επιδείνωση της χρηματοπιστωτικής κρίσης, που προκάλεσε συγκρίσεις με το κραχ της Γουόλ Στριτ του 1929, είναι καρπός της ανεντιμότητας μέρους του χρηματοπιστωτικού συστήματος και της ανικανότητας μέρους των πολιτικών», γράφει ο νομπελίστας οικονομολόγος στην «Γκάρντιαν» και προσθέτει:

«Συνηθίσαμε στην υποκρισία. Οι τράπεζες απορρίπτουν κάθε πρόταση για ρύθμιση, περιφρονούν κάθε κίνηση για τη λήψη μέτρων εναντίον τους -και επιπλέον όταν το πρόβλημα σκάει, όλοι ξαφνικά ζητούν κρατική παρέμβαση γιατί πρέπει να σωθούν, είναι πολύ μεγάλες, πολύ σημαντικές για να καταρρεύσουν».

*«Το τέλος των χαλαρών ρυθμίσεων στον χρηματοπιστωτικό τομέα πλησιάζει», επισημαίνει ο διαπρεπής οικονομικός σχολιαστής των «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» Μάρτιν Γουλφ. «Μέχρι τη Δευτέρα αυτής της εβδομάδας, τρεις από τις πέντε μεγαλύτερες επενδυτικές τράπεζες της Γουόλ Στριτ -Bear Stearns, Lehman και Merrill Lynch- εξαφανίστηκαν ως ανεξάρτητοι οργανισμοί. Η ασφαλιστική AIG αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα. Αυτό που ήταν, μέχρι πρόσφατα, το γενναίο νέο αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα καταρρέει μπροστά στα μάτια μας», τονίζει ο Γουλφ. «Πέρασαν τα χειρότερα; Σίγουρα όχι».

*«Στην πραγματικότητα συνεχίζουμε ένα σύστημα όπου τα κέρδη ιδιωτικοποιούνται και οι ζημιές κοινωνικοποιούνται» υποστηρίζει ο Νουριέλ Ρουμπίνι, καθηγητής Οικονομικών στο New York University.

«Η μεταμόρφωση των ΗΠΑ σε Ηνωμένες Σοσιαλιστικές Πολιτείες της Αμερικής συνεχίζεται με μεγάλη ταχύτητα με την εθνικοποίηση της AIG» γράφει ο Ρουμπίνι, ο οποίος εκτιμά ότι και άλλες προβληματικές επιχειρήσεις θα στηθούν στην ουρά για κρατική χρηματοδότηση.

*Η κρίση, όπως ήταν φυσιολογικό, μπήκε και στην προεκλογική αντιπαράθεση των δύο υποψηφίων για τις αμερικανικές εκλογές. «Αυτές οι πράξεις προέρχονται από την αποτυχημένη ρύθμιση, την επικίνδυνη διαχείριση και τη νοοτροπία καζίνου στη Γουόλ Στριτ, που σακάτεψε τις πιο σημαντικές επιχειρήσεις της Αμερικής» δήλωσε ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών Τζον Μακέιν, υποσχόμενος ότι αν εκλεγεί έχει πρόγραμμα 100 ημερών για την αναδιάρθρωση της Γουόλ Στριτ.

*Από την πλευρά του ο υποψήφιος των Δημοκρατικών, Μπαράκ Ομπάμα, χαρακτήρισε την κρίση «τελική ετυμηγορία για την αποτυχημένη οικονομική φιλοσοφία των τελευταίων οκτώ ετών. Η κρίση μας θυμίζει με τον πιο θλιβερό τρόπο την αποτυχία του καπιταλισμού της διαπλοκής και της οικονομικής φιλοσοφίας που θεωρεί την όποια ρύθμιση πέρα για πέρα άστοχη και ανώφελη».

Copyright © 2008 Χ. Κ. Τεγόπουλος Εκδόσεις Α.Ε.