Η φορολογική συνείδηση απαιτεί την εμπιστοσύνη
Της ΑΣΠΑΣΙΑΣ Κ. ΜΑΛΛΙΟΥ*
|
|
«Θα αφήνατε ποτέ κάποιον ηλικιωμένο αβοήθητο;
Αυτό κάνουμε όταν δεν αποδίδουμε τους φόρους που μας αναλογούν.
Γιατί τελικά η φορολογική συνείδηση είναι κοινωνική συνείδηση.
Χρειάζεται να αλλάξουμε στάση και να αποκτήσουμε φορολογική συνείδηση».
(Από διαφημιστική καταχώριση του υπουργείου Οικονομικών)
Παρακολουθώντας την ήπιων τόνων, συμπαθή διαφημιστική εκστρατεία του υπουργείου Οικονομικών για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, με κεντρικό σύνθημα: «Φορολογική συνείδηση. Ξεκινά από τον καθένα, μας ωφελεί όλους», αναρωτιόμουν αν υπάρχει έστω και ένας Έλληνας που να μη συμφωνεί με αυτό.
Δυστυχώς διαψεύστηκα. Το προηγούμενο σαββατόβραδο, συζητώντας με παρέα σαραντάρηδων επιστημόνων-ελεύθερων επαγγελματιών, για την προσπάθεια του υπουργείου να ενεργοποιήσει το ελληνικό φιλότιμο, ώστε να περιοριστεί η φοροδιαφυγή, η έκπληξή μου ήταν μεγάλη. «Η κεντρική ιδέα της διαφήμισης είναι αφελής» ισχυρίστηκε ο φίλος οδοντίατρος. «Την ακούω και οργίζομαι» είπε η φίλη που κάνει την ειδικότητά της στην ιατρική. «Γελοιότητες» αποφάνθηκε ο φίλος δικηγόρος.
«Γιατί;» ρώτησα έντονα. Η κοινή συνισταμένη των απαντήσεων που έλαβα αποτυπώνει την ταυτόσημη πεποίθησή τους ότι το να καταβάλουν περισσότερους φόρους, δεν θα βοηθήσει στην αποτελεσματικότερη κάλυψη των αναγκών του κοινωνικού συνόλου, ούτε θα βελτιώσει το κοινωνικό κράτος. Ο ηλικιωμένος του διαφημιστικού μηνύματος θα εξακολουθήσει -έλεγαν- να παραμένει αβοήθητος, ανεξαρτήτως του βαθμού επαγρύπνησης της φορολογικής συνείδησης του καθενός μας. Η καταβολή από όλους μας περισσότερων και υψηλότερων φόρων θα διοχετευθεί, και πάλι, σε τουλάχιστον αναρμόδια ή αναποτελεσματικά χέρια.
Επισημάνσεις που κατά δεκάδες εκφράστηκαν στον έντυπο και τον ηλεκτρονικό τύπο είναι γνωστές και έχουν κατά καιρούς αποτελέσει αντικείμενο επιστημονικών συζητήσεων και κομματικών αντιπαραθέσεων. Ιδίως επισημάνσεις όπως ότι η Ελλάδα υστερεί στη «διευκόλυνση της επιχειρηματικότητας». Οτι η ελληνική παραοικονομία υπερβαίνει σε όγκο την οικονομία πολλών χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Οτι η ελληνική κοινωνία μένει προσηλωμένη σε παραδοσιακές συνήθειες και υπερασπίζεται συντεχνιακά συμφέροντα. Οτι η χώρα έχει σχεδόν μηδενική μεταρρυθμιστική ικανότητα, ενώ διαθέτει τη δεύτερη χειρότερη επίδοση στη διαφθορά μέσα στην Κοινότητα.
Δυστυχώς όλοι έχουμε αποκτήσει την πεποίθηση ότι οι πολίτες σε αυτή τη χώρα διαιρούνται πλέον σε δύο κατηγορίες: Η πρώτη κατηγορία αποτελείται από όσους μοχθούν για την ατομική και κοινωνική προκοπή και με ευλάβεια καταβάλλουν το αντίτιμο για να έχει ο ηλικιωμένος της διαφήμισης σύνταξη.
Η άλλη κατηγορία αποτελείται από αυτούς που στοχεύουν αποκλειστικά στην προσωπική τους ανέλιξη, συχνά χωρίς μόχθο, είτε χρησιμοποιώντας τα κοινά κοινωνικά αγαθά, χωρίς όμως να καταβάλλουν οιοδήποτε αντίτιμο γι' αυτό, είτε επιδιώκοντας με συντεχνιακά κριτήρια τη διατήρηση σχέσεων με διεφθαρμένους κρατικούς λειτουργούς.
Η κατηγορία είναι αυτή που εξεγείρεται όταν παρακολουθεί τη διαφημιστική εκστρατεία του υπουργείου Οικονομικών. Διότι αυτή η κατηγορία των πολιτών καταβάλλει φόρους, παρ' ότι γνωρίζει ότι γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από τη δεύτερη κατηγορία. Η οποία εξακολουθεί να «λουφάρει» και να πλουτίζει με την ανοχή ή έστω αδυναμία του κρατικού μηχανισμού.
Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι η φορολογία συνιστά μία από τις πιο έντονες μορφές άσκησης της κρατικής κυριαρχίας. Οι φόροι, όμως, είναι ανεκτοί -και κατά συνέπεια εισπράττονται αποτελεσματικά από το κράτος- μόνο όταν είναι κοινωνικά νομιμοποιημένοι και τα χρήματα που καταβάλλονται «πιάνουν τόπο».
Στις μέρες μας όμως, η εμπιστοσύνη έχει απολεσθεί και αποτελεί το βασικό ζητούμενο. Εύλογη λοιπόν η απορία, γιατί, παράλληλα με τις διαφημίσεις, το υπουργείο Οικονομικών δεν προσπαθεί, ενδεικτικά τουλάχιστον:
*Να αναδιατάξει και να ενισχύσει με εξειδικευμένο προσωπικό τον υφιστάμενο ελεγκτικό μηχανισμό.
*Να καταγράψει κωδικοποιημένες οδηγίες, ώστε να αποφεύγονται οι κραυγαλέες και με ταυτόσημο σχεδόν τρόπο επαναλαμβανόμενες πλημμέλειες των φορολογικών οργάνων, κατά τη διεξαγωγή των ελέγχων.
*Να ελαφρώσει το δυσβάστακτο βάρος της Διοικητικής Δικαιοσύνης, θέτοντας αυστηρότερα κριτήρια στην άσκηση ενδίκων μέσων από το Δημόσιο, σε υποθέσεις με παγιωμένη νομολογία ενάντια στους ισχυρισμούς του.
*Να φροντίζει με μεγαλύτερη επιμέλεια τους φακέλους που στέλνει στη Διοικητική Δικαιοσύνη.
*Να δημοσιοποιήσει τις απαντήσεις σε ατομικά ερωτήματα, ώστε να γνωρίζουν οι φορολογούμενοι το σύνολο των θέσεων της Διοίκησης.
*Να σεβαστεί τους χρόνους παραγραφής της κυριαρχικής του εξουσίας, όπως έχουν αποτυπωθεί στις ισχύουσες φορολογικές διατάξεις, ή, αν κρίνει σκόπιμο, να μεταβάλει τις διατάξεις αυτές, αλλά πάντως να σταματήσει να τις παρατείνει κάθε χρόνο «κατ' εξαίρεσιν».
Τα μέτρα που ενδεικτικά αναφέρθηκαν είναι εφικτά χωρίς απαγορευτικό κόστος, δεν μειώνουν τα φορολογικά έσοδα και δεν στερούν από το κράτος αναγκαίους πόρους-φόρους για να υπάρξει.
* Η ΑΣΠΑΣΙΑ Κ. ΜΑΛΛΙΟΥ είναι δικηγόρος και διευθύντρια του νομικού περιοδικού «Δελτίο Φορολογικής Νομοθεσίας», www.dfn.gr
Αυτό κάνουμε όταν δεν αποδίδουμε τους φόρους που μας αναλογούν.
Γιατί τελικά η φορολογική συνείδηση είναι κοινωνική συνείδηση.
Χρειάζεται να αλλάξουμε στάση και να αποκτήσουμε φορολογική συνείδηση».
(Από διαφημιστική καταχώριση του υπουργείου Οικονομικών)
Παρακολουθώντας την ήπιων τόνων, συμπαθή διαφημιστική εκστρατεία του υπουργείου Οικονομικών για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, με κεντρικό σύνθημα: «Φορολογική συνείδηση. Ξεκινά από τον καθένα, μας ωφελεί όλους», αναρωτιόμουν αν υπάρχει έστω και ένας Έλληνας που να μη συμφωνεί με αυτό.
Δυστυχώς διαψεύστηκα. Το προηγούμενο σαββατόβραδο, συζητώντας με παρέα σαραντάρηδων επιστημόνων-ελεύθερων επαγγελματιών, για την προσπάθεια του υπουργείου να ενεργοποιήσει το ελληνικό φιλότιμο, ώστε να περιοριστεί η φοροδιαφυγή, η έκπληξή μου ήταν μεγάλη. «Η κεντρική ιδέα της διαφήμισης είναι αφελής» ισχυρίστηκε ο φίλος οδοντίατρος. «Την ακούω και οργίζομαι» είπε η φίλη που κάνει την ειδικότητά της στην ιατρική. «Γελοιότητες» αποφάνθηκε ο φίλος δικηγόρος.
«Γιατί;» ρώτησα έντονα. Η κοινή συνισταμένη των απαντήσεων που έλαβα αποτυπώνει την ταυτόσημη πεποίθησή τους ότι το να καταβάλουν περισσότερους φόρους, δεν θα βοηθήσει στην αποτελεσματικότερη κάλυψη των αναγκών του κοινωνικού συνόλου, ούτε θα βελτιώσει το κοινωνικό κράτος. Ο ηλικιωμένος του διαφημιστικού μηνύματος θα εξακολουθήσει -έλεγαν- να παραμένει αβοήθητος, ανεξαρτήτως του βαθμού επαγρύπνησης της φορολογικής συνείδησης του καθενός μας. Η καταβολή από όλους μας περισσότερων και υψηλότερων φόρων θα διοχετευθεί, και πάλι, σε τουλάχιστον αναρμόδια ή αναποτελεσματικά χέρια.
Επισημάνσεις που κατά δεκάδες εκφράστηκαν στον έντυπο και τον ηλεκτρονικό τύπο είναι γνωστές και έχουν κατά καιρούς αποτελέσει αντικείμενο επιστημονικών συζητήσεων και κομματικών αντιπαραθέσεων. Ιδίως επισημάνσεις όπως ότι η Ελλάδα υστερεί στη «διευκόλυνση της επιχειρηματικότητας». Οτι η ελληνική παραοικονομία υπερβαίνει σε όγκο την οικονομία πολλών χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Οτι η ελληνική κοινωνία μένει προσηλωμένη σε παραδοσιακές συνήθειες και υπερασπίζεται συντεχνιακά συμφέροντα. Οτι η χώρα έχει σχεδόν μηδενική μεταρρυθμιστική ικανότητα, ενώ διαθέτει τη δεύτερη χειρότερη επίδοση στη διαφθορά μέσα στην Κοινότητα.
Δυστυχώς όλοι έχουμε αποκτήσει την πεποίθηση ότι οι πολίτες σε αυτή τη χώρα διαιρούνται πλέον σε δύο κατηγορίες: Η πρώτη κατηγορία αποτελείται από όσους μοχθούν για την ατομική και κοινωνική προκοπή και με ευλάβεια καταβάλλουν το αντίτιμο για να έχει ο ηλικιωμένος της διαφήμισης σύνταξη.
Η άλλη κατηγορία αποτελείται από αυτούς που στοχεύουν αποκλειστικά στην προσωπική τους ανέλιξη, συχνά χωρίς μόχθο, είτε χρησιμοποιώντας τα κοινά κοινωνικά αγαθά, χωρίς όμως να καταβάλλουν οιοδήποτε αντίτιμο γι' αυτό, είτε επιδιώκοντας με συντεχνιακά κριτήρια τη διατήρηση σχέσεων με διεφθαρμένους κρατικούς λειτουργούς.
Η κατηγορία είναι αυτή που εξεγείρεται όταν παρακολουθεί τη διαφημιστική εκστρατεία του υπουργείου Οικονομικών. Διότι αυτή η κατηγορία των πολιτών καταβάλλει φόρους, παρ' ότι γνωρίζει ότι γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από τη δεύτερη κατηγορία. Η οποία εξακολουθεί να «λουφάρει» και να πλουτίζει με την ανοχή ή έστω αδυναμία του κρατικού μηχανισμού.
Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι η φορολογία συνιστά μία από τις πιο έντονες μορφές άσκησης της κρατικής κυριαρχίας. Οι φόροι, όμως, είναι ανεκτοί -και κατά συνέπεια εισπράττονται αποτελεσματικά από το κράτος- μόνο όταν είναι κοινωνικά νομιμοποιημένοι και τα χρήματα που καταβάλλονται «πιάνουν τόπο».
Στις μέρες μας όμως, η εμπιστοσύνη έχει απολεσθεί και αποτελεί το βασικό ζητούμενο. Εύλογη λοιπόν η απορία, γιατί, παράλληλα με τις διαφημίσεις, το υπουργείο Οικονομικών δεν προσπαθεί, ενδεικτικά τουλάχιστον:
*Να αναδιατάξει και να ενισχύσει με εξειδικευμένο προσωπικό τον υφιστάμενο ελεγκτικό μηχανισμό.
*Να καταγράψει κωδικοποιημένες οδηγίες, ώστε να αποφεύγονται οι κραυγαλέες και με ταυτόσημο σχεδόν τρόπο επαναλαμβανόμενες πλημμέλειες των φορολογικών οργάνων, κατά τη διεξαγωγή των ελέγχων.
*Να ελαφρώσει το δυσβάστακτο βάρος της Διοικητικής Δικαιοσύνης, θέτοντας αυστηρότερα κριτήρια στην άσκηση ενδίκων μέσων από το Δημόσιο, σε υποθέσεις με παγιωμένη νομολογία ενάντια στους ισχυρισμούς του.
*Να φροντίζει με μεγαλύτερη επιμέλεια τους φακέλους που στέλνει στη Διοικητική Δικαιοσύνη.
*Να δημοσιοποιήσει τις απαντήσεις σε ατομικά ερωτήματα, ώστε να γνωρίζουν οι φορολογούμενοι το σύνολο των θέσεων της Διοίκησης.
*Να σεβαστεί τους χρόνους παραγραφής της κυριαρχικής του εξουσίας, όπως έχουν αποτυπωθεί στις ισχύουσες φορολογικές διατάξεις, ή, αν κρίνει σκόπιμο, να μεταβάλει τις διατάξεις αυτές, αλλά πάντως να σταματήσει να τις παρατείνει κάθε χρόνο «κατ' εξαίρεσιν».
Τα μέτρα που ενδεικτικά αναφέρθηκαν είναι εφικτά χωρίς απαγορευτικό κόστος, δεν μειώνουν τα φορολογικά έσοδα και δεν στερούν από το κράτος αναγκαίους πόρους-φόρους για να υπάρξει.
* Η ΑΣΠΑΣΙΑ Κ. ΜΑΛΛΙΟΥ είναι δικηγόρος και διευθύντρια του νομικού περιοδικού «Δελτίο Φορολογικής Νομοθεσίας», www.dfn.gr
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ - 28/12/2008
Copyright © 2008 Χ. Κ. Τεγόπουλος Εκδόσεις Α.Ε.
Νέα από το Οικονομικό Επιμελητήριο
To Ερώτημα της Εβδομάδας
Βιβλιοπαρουσίαση
Σχολιάστε εδώ
για να σχολιάσετε το παραπάνω θέμα πρέπει να εισέλθετε