Παγίδες τεκμηρίων και άλλους κινδύνους για την πληρωμή αυξημένων φόρων κρύβει η υποβολή χωριστών φορολογικών δηλώσεων από παντρεμένους.

Η δυνατότητα του «φορολογικού διαζυγίου», δηλαδή να υποβάλουν χωριστές φορολογικές δηλώσεις τα ζευγάρια παρέχεται και φέτος, υπό την προϋπόθεση ότι οι ενδιαφερόμενοι θα υποβάλουν σχετική ηλεκτρονική αίτηση στην ΑΑΔΕ, μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου 2021.

Σύμφωνα με τον οδηγό που εξέδωσε η ΑΑΔΕ, η δήλωση αυτή δεν ανακαλείται, ενώ, όσοι παντρευτούν Φεβρουάριο ή Μάρτιο, μπορούν να υποβάλουν χωριστές δηλώσεις για τα εισοδήματα του 2020, αρκεί να το δηλώσουν στην εφαρμογή, η οποία θα είναι ανοιχτή και μετά τις 28/2/2021 μόνο για τις συγκεκριμένες περιπτώσεις.
Επίσης πρέπει να σημειωθεί ότι, όσοι υπέβαλαν πέρυσι, χωριστές φορολογικές δηλώσεις, θα πρέπει να επικαιροποιήσουν και φέτος την επιθυμία τους για χωριστές φορολογικές δηλώσεις.

Σε διαφορετική περίπτωση, θα υποβάλουν, υποχρεωτικά, κοινή φορολογική δήλωση, για τα εισοδήματα του 2020. Πέρυσι, επέλεξαν να υποβάλουν χωριστές φορολογικές δηλώσεις περίπου 24.000 φορολογούμενοι.

Οι κίνδυνοι του φορολογικού διαζυγίου

Όσα ζευγάρια επιλέξουν τελικά τις χωριστές φορολογικές δηλώσεις, θα πρέπει να μην αγνοήσουν τους κινδύνους των τεκμηρίων, το πρόβλημα με τις e-δαπάνες και το φορολογικό βάρος των παιδιών.

Ειδικότερα, σε ότι αφορά στο θέμα των τεκμηρίων, στις χωριστές δηλώσεις Φ.Ε. συζύγων δεν υφίσταται η έννοια του οικογενειακού εισοδήματος για την κάλυψη των επιμέρους τεκμηρίων καθενός εκ των συζύγων, καθώς τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης βαρύνουν τον κάθε σύζυγο ατομικά. Οπότε αν ο ένας σύζυγος βαρύνεται με υψηλές τεκμαρτές δαπάνες, δεν έχει τη δυνατότητα να επικαλεστεί το Οικογενειακό εισόδημα.

Επίσης, δεν υπάρχει η δυνατότητα κάλυψης τεκμηρίων με ανάλωση κεφαλαίου, από τα εισοδήματα του άλλου συζύγου. Δηλαδή ο Α σύζυγος, που δεν καλύπτει τις τεκμαρτές δαπάνες, δεν μπορεί να επικαλεστεί τα εισοδήματα των προηγουμένων οικονομικών που είχαν ως «φορολογικό ζευγάρι». Στην περίπτωση αυτή, θα πρέπει ο/η σύζυγος να καλύπτει μόνος του τα τεκμήρια διαφορετικά θα πληρώνει επιπλέον φόρο.

Πρόβλημα υπάρχει και στις περιπτώσεις των ηλεκτρονικών αποδείξεων των οικογενειακών δαπανών. Στα ζευγάρια που υποβάλουν κοινές φορολογικές δηλώσεις, οι αποδείξεις των e-αγορών μετρούν συνολικά και για τους δύο και αν κάποιος σύζυγος έχει περίσσευμα, το ποσό μεταφέρεται στον άλλο σύζυγο εφόσον έχει έλλειμμα και αποφεύγεται έτσι η επιβολή του προστίμου ύψους 22% επί της διαφοράς των αποδείξεων που λείπουν.

Όμως, όπως διευκρινίζει η ΑΑΔΕ, στις χωριστές φορολογικές δηλώσεις ΔΕΝ υπάρχει δυνατότητα μεταφοράς υπολειπόμενου ποσού αποδείξεων από τον ένα σύζυγο στον άλλο.

Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειωθεί ότι, για το 2020 και λόγω του κορονοϊού, το υπουργείο Οικονομικών εξετάζει την αναστολή της υποχρέωσης συλλογής ηλεκτρονικών αποδείξεων, αλλά και την πλήρη αλλαγή του μέτρου για το 2021.    

Για τα παιδιά, που προέρχονται από κοινό γάμο καθώς και τα αναγνωρισμένα τέκνα, δηλώνονται ως εξαρτώμενα μέλη και από τους δύο συζύγους. Στην περίπτωση όμως, που το ανήλικο τέκνο έχει εισόδημα, αυτό προστίθεται στα εισοδήματα του γονέα που έχει το μεγαλύτερο εισόδημα και δηλώνεται μόνο από αυτόν τον γονέα.

Ο Οδηγός της ΑΑΔΕ

Τις λεπτομέρειες για την υποβολή των χωριστών φορολογικών δηλώσεων αναλύει ο Οδηγός της ΑΑΔΕ, στον οποίο παρέχονται διευκρινίσεις σε όλα τα ζητήματα που αφορούν στη διαδικασία υποβολής της αίτησης, αλλά και των συνεπειών που μπορεί να υπάρξουν.

1. Πώς μπορώ να γνωστοποιήσω την επιλογή μου να υποβάλω χωριστή δήλωση φορολογίας εισοδήματος;

Η γνωστοποίηση γίνεται μέσω ειδικής ηλεκτρονικής εφαρμογής στον διαδικτυακό τόπο www.aade.gr, στον σύνδεσμο: https://www.aade.gr/polites/eisodima/gnostopoiisi-horistis-dilosis είτε από εσάς με τους δικούς σας κωδικούς πρόσβασης είτε, από ειδικά για τον σκοπό αυτό εξουσιοδοτημένο λογιστή - φοροτεχνικό, με τους προσωπικούς του κωδικούς πρόσβασης.

2. Αν κανείς από τους συζύγους δεν γνωστοποιήσει την επιλογή υποβολής χωριστής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου 2021, τι θα συμβεί;

Στην περίπτωση αυτή οι σύζυγοι θα υποβάλουν κοινή δήλωση για το φορολογικό έτος 2020.

3. Στις  περιπτώσεις κοινής δήλωσης Φ.Ε. συζύγων, θα γίνεται συμψηφισμός φόρου μεταξύ συζύγων και βεβαίωση στο όνομα του συζύγου;

Όχι, θα γίνεται χωριστή βεβαίωση φόρου και δεν θα γίνεται συμψηφισμός χρεωστικού και πιστωτικού ποσού μεταξύ των συζύγων.

4. Επηρεάζεται η χορήγηση επιδομάτων στις χωριστές δηλώσεις συζύγων;

Όχι, δεν επηρεάζεται η χορήγηση των επιδομάτων από την υποβολή χωριστών δηλώσεων Φ.Ε. από τους συζύγους.

5. Είναι απαραίτητο να υποβάλλονται χωριστές δηλώσεις Φ.Ε. συζύγων που έχουν διαφορετική φορολογική κατοικία;

Όχι, δεν είναι απαραίτητη η υποβολή χωριστών δηλώσεων Φ.Ε. διότι προβλέπεται ήδη χωριστή φορολογική αντιμετώπιση στις κοινές δηλώσεις συζύγων που έχουν διαφορετική φορολογική κατοικία.

6. Πώς δηλώνεται στο Ε1 η κύρια κατοικία στις περιπτώσεις χωριστών δηλώσεων;

Η κύρια κατοικία δηλώνεται στον πίνακα 5 του εντύπου Ε1 στους αντίστοιχους κωδικούς κύριας κατοικίας. Ο κάθε σύζυγος συμπληρώνει το ποσοστό ιδιοκτησίας του σε περίπτωση ιδιόκτητης κατοικίας, το ποσοστό του ως μισθωτής σε περίπτωση μισθωμένης κατοικίας και το ποσοστό της δωρεάν παραχώρησης, αντίστοιχα.

7. Στις περιπτώσεις χωριστών δηλώσεων Φ.Ε. πώς δηλώνεται στο Ε1 η κύρια κατοικία όταν ένας εκ των δύο συζύγων δεν διαθέτει καθόλου ποσοστό συνιδιοκτησίας ή χρήσης;

Ο σύζυγος που δεν διαθέτει καθόλου ποσοστό συνιδιοκτησίας ή χρήσης, συμπληρώνει στον πίνακα 6 την ένδειξη «συνοίκηση με σύζυγο». Ο άλλος σύζυγος δεν συμπληρώνει καμία ένδειξη.
 
8. Πώς αναγράφονται τα τέκνα ως εξαρτώμενα μέλη του φορολογούμενου στις χωριστές δηλώσεις Φ.Ε.;

Τα τέκνα που προέρχονται από κοινό γάμο καθώς και τα αναγνωρισμένα τέκνα δηλώνονται ως εξαρτώμενα μέλη και από τους δύο συζύγους.

9. Ποιος δηλώνει το εισόδημα ανήλικου τέκνου που προέρχεται από τον κοινό γάμο στις χωριστές δηλώσεις Φ.Ε. όταν αυτό δεν έχει υποχρέωση υποβολής δήλωσης Φ.Ε.;

Το εισόδημα του ανηλίκου τέκνου που δεν φορολογείται στο όνομα του τέκνου, προστίθεται στα εισοδήματα του γονέα που έχει το μεγαλύτερο εισόδημα και δηλώνεται μόνο από αυτόν τον γονέα.

10. Ποιος βαρύνεται με τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης στις χωριστές δηλώσεις Φ.Ε. συζύγων;

Στις χωριστές δηλώσεις Φ.Ε. συζύγων δεν υφίσταται η έννοια του οικογενειακού εισοδήματος για την κάλυψη των επιμέρους τεκμηρίων καθενός εκ των συζύγων, καθώς τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης βαρύνουν τον κάθε σύζυγο ατομικά. Όσον αφορά τη δυνατότητα κάλυψης τεκμηρίων με ανάλωση κεφαλαίου, δεν μπορεί να γίνει επίκληση εισοδημάτων από τη χωριστή δήλωση του άλλου συζύγου.

11. Στις χωριστές δηλώσεις Φ.Ε. υπάρχει δυνατότητα μεταφοράς υπολειπόμενου ποσού αποδείξεων από τον ένα σύζυγο στον άλλο;

Όχι, δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα.

12. Ποια είναι η προθεσμία γνωστοποίησης της επιλογής για χωριστή δήλωση Φ.Ε. συζύγων;

Η καταληκτική ημερομηνία είναι η 28η Φεβρουαρίου κάθε έτους.

13. Μετά τις 28 Φεβρουαρίου η επιλογή για χωριστή δήλωση Φ.Ε. μπορεί να ανακληθεί;

Όχι, δεν ανακαλείται για το έτος στο οποίο αφορά.

14. Ποιος από τους δύο συζύγους μπορεί να γνωστοποιήσει την επιλογή για χωριστή δήλωση Φ.Ε.;

Οποιοσδήποτε από τους δύο συζύγους ή και οι δύο.

15. Πρέπει η γνωστοποίηση της επιλογής για υποβολή χωριστής δήλωσης Φ.Ε. να γίνεται κάθε έτος μέχρι την 28η Φεβρουαρίου;

Ναι, θα πρέπει να επικαιροποιείται κάθε έτος από τουλάχιστον έναν εκ των δύο συζύγων μέχρι την προθεσμία αυτή, διαφορετικά θα υποβάλλεται κοινή δήλωση.
 
16. Πρόκειται να τελέσω γάμο τον Μάρτιο του 2021 (μετά την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της γνωστοποίησης). Μπορώ να υποβάλω χωριστή δήλωση Φ.Ε. για το φορολογικό έτος 2020;

Ναι. Ειδικά για αυτές τις περιπτώσεις η εφαρμογή θα μείνει ανοιχτή ως την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της εμπρόθεσμης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.

17. Πρόκειται να τελέσω γάμο τον Φεβρουάριο 2021 και θα δηλώσω τον γάμο στο μητρώο της Δ.Ο.Υ. μετά τις 28 Φεβρουαρίου 2021. Μπορώ να υποβάλω χωριστή δήλωση Φ.Ε. για το φορολογικό έτος 2020;

Ναι. Ειδικά για αυτές τις περιπτώσεις η εφαρμογή θα μείνει ανοιχτή ως την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της εμπρόθεσμης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.

18. Πόσες φορές μπορώ να αλλάξω την επιλογή δήλωσης χωριστών δηλώσεων Φ.Ε. στην περίπτωση που τελέσω γάμο μετά τις 28 Φεβρουαρίου 2021;

Η δήλωση γίνεται άπαξ ανά έτος.

19. Εισέρχονται στην εφαρμογή των χωριστών δηλώσεων Φ.Ε. τα μέρη συμφώνου συμβίωσης;

Όχι, δεν εισέρχονται στην εφαρμογή των χωριστών δηλώσεων καθόσον εκ του νόμου τους έχει δοθεί εξαρχής η δυνατότητα για υποβολή κοινών ή χωριστών δηλώσεων.

20. Πρέπει και οι δύο σύζυγοι να διαθέτουν δικούς τους κωδικούς πρόσβασης προκειμένου να υποβάλλουν χωριστές δηλώσεις Φ.Ε.;

Ναι, η σύζυγος που δεν έχει μέχρι τώρα κωδικούς πρόσβασης, οφείλει να αποκτήσει προκειμένου και αυτή να μπορέσει να υποβάλει τη δική της δήλωση.