The Economist

Οι αχτίδες αισιοδοξίας είναι σκόρπιες, αλλά, ταυτόχρονα, αναμφισβήτητες. Οι τιμές των μετοχών έχουν ενισχυθεί σημαντικά. Ακόμη και μετά τη μικρή πτώση που εμφάνισαν στις αρχές της εβδομάδας, τα δύο τρίτα των 42 χρηματιστηρίων που παρακολουθούνται από τον Economist έχουν σημειώσει άνοδο μεγαλύτερη του 20% τις τελευταίες έξι εβδομάδες. Οι οικονομικοί δείκτες από διαφορετικά σημεία του κόσμου αντανακλούν κάποια βελτίωση. Η οικονομία της Κίνας φαίνεται να ανακτά τις δυνάμεις της. Η συρρίκνωση του παγκόσμιου μεταποιητικού κλάδου παρουσιάζει βραδύτερους ρυθμούς. Οι αγορές ακινήτων στις ΗΠΑ και τη Βρετανία παρουσιάζουν πιο αισιόδοξη εικόνα, δεδομένης της πτώσης των επιτοκίων στα στεγαστικά δάνεια και των ελκυστικών τιμών των ακινήτων. Το κλίμα εμπιστοσύνης κινείται σε καλύτερα επίπεδα. Ο δείκτης επενδυτικής εμπιστοσύνης στη Γερμανία ακολούθησε θετική τροχιά για πρώτη φορά μέσα, σχεδόν, σε μια διετία.

Οι τελευταίες εξελίξεις είναι καλοδεχούμενες, πόσω μάλλον όταν ο πανικός και η απόγνωση έπαιξαν το δικό τους ρόλο στην επιδείνωση της οικονομικής κρίσης. Οταν το χρηματοπιστωτικό σύστημα βρέθηκε στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, οι επενδυτές εγκατέλειψαν όλες τις επενδύσεις εκτός των ασφαλέστερων, οι καταναλωτές συγκράτησαν τις δαπάνες τους και πολλές εταιρείες έβαλαν λουκέτο. Αυτή τη βουτιά στα βαθιά νερά μπορεί να διαδεχθεί ένας κύκλος ευφορίας, όπου οι τροχοί του χρηματοπιστωτικού συστήματος θα αρχίσουν ξανά να τρέχουν, οι καταναλωτές θα είναι εύρυθμοι και γενναιόδωροι και οι εταιρείες με φιλόδοξους στόχους θα αξιοποιήσουν τη ρευστότητά τους για περισσότερα κέρδη.

Η αισιοδοξία αυτή, όσο καλοδεχούμενη και αν είναι, εμπεριέχει δύο παγίδες. Πρώτον, οι αχτίδες ελπίδας μπορεί να έχουν παρερμηνευτεί ως η απαρχή μιας δυναμικής ανάκαμψης, όταν η πραγματικότητα αφορά μια επιβράδυνση της ύφεσης. Η δεύτερη, πιο δυσδιάκριτη απειλή, ιδιαίτερα για τους πολιτικούς, είναι ότι αυτή η βελτίωση μπορεί να οδηγήσει σε έναν καταστρεπτικό εφησυχασμό. Η αισιοδοξία αυτή μπορεί να δημιουργήσει τη λανθασμένη εντύπωση ότι αποκαθίστανται οι ισορροπίες στην οικονομία, αναχαιτίζοντας έτσι μια υγιή ανάκαμψη και την εφαρμογή πολιτικών για τη θωράκιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος και των οικονομιών από μια ακόμη καταστροφή.

Ολες οι κυβερνήσεις, ιδιαίτερα εκείνες με υψηλό χρέος, θα πρέπει να ελέγξουν το χρέος τους στο μεσοπρόθεσμο μέλλον με τρόπους που δεν θα οδηγήσουν σε εξασθένηση τής ήδη αποδυναμωμένης ζήτησης. Για παράδειγμα, αντί να αυξήσουν τη φορολογία μπορούν να αναθεωρήσουν προς τα πάνω τα όρια συνταξιοδότησης. Οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει με διακριτικούς ελιγμούς να απεμπλακούν από τους «εξωτικούς» τρόπους νομισματικής χαλάρωσης που έχουν υιοθετήσει τελευταία, τα αποκαλούμενα ως μη συμβατικά μέτρα που επιδιώκουν την ενίσχυση της ρευστότητας. Αυτό το Σαββατοκύριακο, οι υπουργοί Οικονομικών και κεντρικοί τραπεζίτες των ισχυρότερων χωρών του κόσμου συναντώνται στην Ουάσιγκτον για τις ανοιξιάτικες συνόδους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Η ανάκαμψη της εμπιστοσύνης θα τους δώσει λόγους για να συγχαρούν ο ένας τον άλλον με ένα χτύπημα στην πλάτη. Δεν υπάρχουν περιθώρια για κάτι τέτοιο. Δεν έχει πέσει ακόμη η αυλαία της χειρότερης οικονομικής κρίση που έχει ξεσπάσει στον κόσμο μετά την Υφεση του ’29.

www.kathimerini.gr