FOLLOW THE MONEY…

Εν όψει Τραμπ, οι επενδυτές αλλάζουν στάση για την κλιματική αλλαγή

Οι χρηματοπιστωτικοί κολοσσοί είχαν ήδη περιορίσει τις δεσμεύσεις τους για το κλίμα κάτω από την πίεση των Ρεπουμπλικάνων. Στη συνέχεια έκαναν την εμφάνισή τους και οι φόβοι για ενδεχόμενους νομικούς κινδύνους.

του Ντέιβιντ Τζελς

The New York Times, 19 Φεβρουαρίου 2024

Τα τελευταία χρόνια, πολλές από τις μεγαλύτερες χρηματοπιστωτικές εταιρείες του κόσμου προσπάθησαν να βελτιώσουν την περιβαλλοντική τους εικόνα, υποσχόμενες να χρησιμοποιήσουν την οικονομική ισχύ τους για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Τώρα, όμως, η Wall Street έχει αλλάξει στάση.

Τις τελευταίες μέρες, χρηματοπιστωτικοί κολοσσοί, όπως η JPMorgan, η State Street και η Pimco, αποχώρησαν από τον όμιλο Climate Action 100+, έναν διεθνή συνασπισμό εταιρειών διαχείρισης κεφαλαίων, που πίεζε τις μεγάλες επιχειρήσεις να διαχειριστούν αποτελεσματικά τα προβλήματα της κλιματικής αλλαγής.

Η υπαναχώρηση της Wall Street από τις προηγούμενες περιβαλλοντικές δεσμεύσεις της ακολούθησε μια αργή, σταθερά καθοδική, πορεία εδώ και μήνες, ιδιαίτερα όταν οι Ρεπουμπλικάνοι άρχισαν να εξαπολύουν πολιτικές επιθέσεις, λέγοντας ότι οι εταιρείες επενδύσεων εμπλέκονται ενεργά στον λεγόμενο «καπιταλισμό της αφύπνισης» (woke capitalism).

Αλλά τις τελευταίες εβδομάδες, οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες. Η BlackRock, ο μεγαλύτερος διαχειριστής κεφαλαίων στον κόσμο, μείωσε τη συμμετοχή της στον όμιλο. Η Bank of America αθέτησε τη δέσμευσή της να σταματήσει τη χρηματοδότηση νέων ανθρακωρυχείων, σταθμών ηλεκτροπαραγωγής µε καύση άνθρακα και γεωτρήσεων για ορυκτά καύσιμα στην Αρκτική. Και οι Ρεπουμπλικάνοι πολιτικοί, διαισθανόμενοι τη δυναμική, κάλεσαν και άλλες εταιρείες να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους.

Οι λόγοι που οδήγησαν στην έξαρση αυτών των υπαναχωρήσεων αποδεικνύουν πόσο δύσκολο είναι για τον επιχειρηματικό κόσμο να τηρήσει τις υποσχέσεις του για μεγαλύτερη περιβαλλοντική υπευθυνότητα. Ενώ πολλές εταιρείες δηλώνουν ότι δεσμεύονται να καταπολεμήσουν την κλιματική αλλαγή, ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες.

«Η δέσμευση αυτή ήταν πάντα διακοσμητική», επισημαίνει ο Σιβάραμ Ρατζοπάλ, καθηγητής στο Columbia Business School. «Αν η υπογραφή ενός χαρτιού έβαζε αυτές τις εταιρείες σε μπελάδες, δεν είναι καθόλου περίεργο που σπεύδουν τώρα να τα παρατήσουν».

Οι αμερικανικές εταιρείες διαχείρισης κεφαλαίων οφείλουν να ενεργούν με γνώμονα το συμφέρον των πελατών τους και οι χρηματοπιστωτικές εταιρείες ανησυχούσαν ότι η νέα στρατηγική της Climate Action 100+ θα μπορούσε να τις εκθέσει σε νομικούς κινδύνους.

Από το 2017, που ιδρύθηκε, η Climate Action 100+ προσπαθούσε να πείσει τις εταιρείες που είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο να αυξήσουν τις πληροφορίες που δημοσιοποιούν σχετικά με τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και να προσδιορίσουν τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις τους λόγω της κλιματικής αλλαγής.

Πέρυσι, όμως, η Climate Action 100+ δήλωσε ότι θα αλλάξει τον αρχικό στρατηγικό στόχο μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από τις εταιρείες, μ' αυτό που αποκάλεσε δεύτερη φάση της στρατηγικής της. Το νέο σχέδιο προτρέπει τις εταιρείες διαχείρισης κεφαλαίων που είναι μέλη της, να αρχίσουν να πιέζουν τους πελάτες τους, όπως η Exxon Mobil και η Walmart, να υιοθετήσουν πολιτικές που θα μπορούσαν να αποβλέπουν, π.χ., στη χρήση λιγότερων ορυκτών καυσίμων.

Εκτός από τον κίνδυνο να μη συμφωνήσουν κάποιοι πελάτες και να προσφύγουν ενδεχομένως στη δικαιοσύνη, υπήρχαν και άλλες ανησυχίες. Μεταξύ αυτών και το γεγονός ότι η κοινή δράση για τη διαμόρφωση της συμπεριφοράς άλλων εταιρειών μπορεί να παραβιάζει τους αντιμονοπωλιακούς κανονισμούς.

Σύμφωνα με δήλωση που έκανε εκπρόσωπος της BlackRock, «η ανάληψη της νέας αυτής δέσμευσης για όλα τα κεφάλαια που διαχειριζόμαστε, θα μπορούσε να δημιουργήσει νομικά προβλήματα, ιδίως στις ΗΠΑ». Δήλωσε, επίσης, ότι μία από τις θυγατρικές της, η BlackRock International, θα συνεχίσει να συμμετέχει στον όμιλο -μια σιωπηρή αναγνώριση του διαφορετικού νομοθετικού πλαισίου που ισχύει στην Ευρώπη. Κι ακόμη ότι δρομολογεί νέες λειτουργίες που θα επιτρέπουν στους πελάτες της επενδυτές να επιλέγουν αν θέλουν να πιέσουν τις εταιρείες να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.

Εκπρόσωπος της State Street δήλωσε ότι η εταιρεία διέβλεψε πιθανούς νομικούς κινδύνους και αποφάσισε ότι η νέα προσέγγιση «δεν είναι συμβατή με την ανεξάρτητη προσέγγισή μας για την ψηφοφορία δι’ αντιπροσώπου» και τη σύμπραξη με τις επιχειρήσεις στις οποίες επενδύει.

Η JPMorgan δήλωσε ότι αποσύρεται από τον όμιλο Climate Action 100+, επειδή τα τελευταία χρόνια έχει αναπτύξει το δικό της πλαίσιο διαχείρισης του κλιματικού κινδύνου.

Την Παρασκευή, δηλαδή μια μέρα μετά την αποχώρηση των JPMorgan, BlackRock και State Street, ένας άλλος κολοσσός διαχείρισης κεφαλαίων, η PIMCO, ακολούθησε το παράδειγμά τους. «Καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι η συμμετοχή μας στον όμιλο Climate Action 100+ δεν είναι πια συμβατή με την προσέγγιση της PIMCO για τη βιωσιμότητα», ανέφερε σε ανακοίνωσή του εκπρόσωπος της εταιρείας. Εκπρόσωπος της Goldman Sachs Asset Management, ενός ακόμη μέλους του ομίλου Climate Action 100+, αρνήθηκε το Σάββατο να σχολιάσει, όταν ρωτήθηκε αν η εταιρεία του σκοπεύει να παραμείνει στον όμιλο.

Η διάσπαση του ομίλου ήταν μια νίκη για το μέλος του κογκρέσου Τζιμ Τζόρνταν, Ρεπουμπλικάνο από το Οχάιο, ο οποίος ηγείται μιας εκστρατείας κατά των εταιρειών που επιδιώκουν στόχους E.S.G. (μια συντομογραφία για τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά κριτήρια εταιρικής διακυβέρνησης).

Η υιοθέτηση αρχών περιβαλλοντικά και κοινωνικά υπεύθυνης εταιρικής διακυβέρνησης και η ανάληψη ευθύνης σε θέματα που αφορούν την κλιματική αλλαγή είχε γίνει κοινός τόπος σ' όλες τις εταιρείες της Αμερικής τα τελευταία χρόνια. Οι διευθύνοντες σύμβουλοι προειδοποιούσαν για τους κινδύνους που εγκυμονεί η κλιματική αλλαγή. Τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης κεφαλαίων δημιούργησαν συμμαχίες με στόχο τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων. Τρισεκατομμύρια δολάρια διατέθηκαν για βιώσιμες επενδύσεις.

Την ίδια ώρα, όμως, αυξήθηκαν οι αντιδράσεις, με τους Ρεπουμπλικάνους να ισχυρίζονται ότι οι τράπεζες και οι εταιρείες διαχείρισης κεφαλαίων, με τις δεσμεύσεις τους για το κλίμα, ουσιαστικά προωθούν προοδευτικές πολιτικές.

Κάποιες πολιτείες, όπως το Τέξας και η Δυτική Βιρτζίνια, δεν επιτρέπουν στις τράπεζες να κάνουν δουλειές με την πολιτειακή κυβέρνηση, αν οι επιχειρήσεις που είναι πελάτες τους τηρούν αποστάσεις από τις εταιρείες ορυκτών καυσίμων. Και στα τέλη του 2022, ο κ. Τζόρνταν ξεκίνησε μια αντιμονοπωλιακή έρευνα για τον όμιλο Climate Action 100+, χαρακτηρίζοντάς τον «εταιρικό καρτέλ με έμμονες ιδέες για το κλίμα».

Την Πέμπτη, σε ανάρτησή του στο Χ, ανέφερε ότι η είδηση της διάσπασης του του ομίλου Climate Action 100+ αποτελεί «μεγάλη νίκη για την ελευθερία και την αμερικανική οικονομία, και ελπίζουμε ότι και άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα ακολουθήσουν την προτροπή μας και θα εγκαταλείψουν τις αθέμιτες πρακτικές περιβαλλοντικά και κοινωνικά υπεύθυνης εταιρικής διακυβέρνησης (ESG)».

Η Μίντι Λάμπερ, διευθύνουσα σύμβουλος της Ceres και μέλος της συντονιστικής επιτροπής της Climate Action 100+, διέψευσε την άποψη ότι η νέα στρατηγική αντιπροσωπεύει μια αλλαγή από την έμφαση στην ενισχυμένη δημοσιοποίηση στοιχείων για το κλίμα.

«Η δεύτερη φάση δεν είναι τόσο διαφορετική», είπε. «Βασικά, οι επενδυτές συνεργάζονται με τις επιχειρήσεις και λένε: 'Εντάξει, δημοσιοποιήσατε τον κίνδυνο. Θέλουμε τώρα να μάθουμε πώς θα τον αντιμετωπίσετε'. Γιατί αυτό θέλουν να μάθουν οι επενδυτές. Με ποιον τρόπο θα διαχειριστούν οι επιχειρήσεις  τον κίνδυνο».

Η κ. Λάμπερ δήλωσε απογοητευμένη από το γεγονός ότι οι μεγάλες εταιρείες διαχείρισης κεφαλαίων αποσύρθηκαν από την Climate Action 100+, αλλά ελπίζει ότι θα συνεχίσουν να καταβάλλουν προσπάθειες για τη μείωση των κινδύνων από τους καύσωνες, τις πλημμύρες, τις πυρκαγιές και τις καταιγίδες, που επιδεινώνονται λόγω της ανθρωπογενούς υπερθέρμανσης του πλανήτη. «Δεν μπορείς να φτιάξεις μια νέα θεωρία ότι ο κλιματικός κίνδυνος δεν είναι πια ένας υπαρκτός χρηματοοικονομικός κίνδυνος», δήλωσε.

Αρκετές από τις επιχειρήσεις που αποχώρησαν από την Climate Action 100+ δήλωσαν ότι παραμένουν προσηλωμένες στο θέμα της κλιματικής αλλαγής. Η JPMorgan δήλωσε ότι διαθέτει μια ομάδα 40 ατόμων που εργάζεται για τις βιώσιμες επενδύσεις και θεωρεί ότι η κλιματική αλλαγή εξακολουθεί να παρουσιάζει σημαντικούς οικονομικούς κινδύνους και ευκαιρίες για τους πελάτες της.

Ο Άρον Κρέιμερ, διευθύνων σύμβουλος της BSR, μιας εταιρείας συμβούλων βιώσιμης επιχειρηματικότητας, δήλωσε ότι οι εταιρείες της Wall Street λαμβάνουν υπόψη τους τις πολιτικές πιέσεις, αλλά δεν εγκαταλείπουν εντελώς τις δεσμεύσεις τους για το κλίμα.

«Το πολιτικό κόστος έχει μεγαλώσει, ο νομικός κίνδυνος επίσης», είπε. «Ωστόσο, αυτές οι εταιρείες δεν κάνουν στροφή 180 μοιρών. Συνεχίζουν να λαμβάνουν υπόψη τους το κλίμα. Η πρακτική αυτή δεν πρόκειται να σταματήσει. Απλώς προσαρμόζεται στο εξελισσόμενο περιβάλλον».

https://www.nytimes.com/2024/02/19/business/climate-blackrock-state-street-jpmorgan-pimco.html