Ακραία καιρικά φαινόμενα υπάρχουν από παλιά. Η κλιματική αλλαγή αυξάνει τη συχνότητα, την ένταση, τη διάρκεια και τη χαοτική εκδήλωση αυτών των φαινομένων.

Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα, η κλιματική αλλαγή προκαλεί τη λεγόμενη «υδροκλιματική αστάθεια» (hydroclimate volatility). Πρόκειται για ασυνήθιστα συχνές, ξαφνικές και/ή μεγάλου εύρους μεταβολές από συνθήκες έντονης υγρασίας σε συνθήκες έντονης ξηρασίας ή το αντίστροφο. Αυτή η εναλλαγή μεταξύ ακραίων συνθηκών υγρασίας και ξηρασίας αποκαλείται συχνά και «υδροκλιματικό μαστίγιο» (hydroclimate whiplash).

Η Καλιφόρνια είχε ρεκόρ βροχοπτώσεων επί δύο χρόνια και στη συνέχεια ρεκόρ ανομβρίας. Οι έντονες βροχοπτώσεις προκάλεσαν μεγάλη βλάστηση, η οποία στη συνέχεια αφυδατώθηκε λόγω της πρωτοφανούς ανομβρίας και ξηρασίας, με αποτέλεσμα να μεταβληθεί σε μια εύφλεκτη καύσιμη ύλη. Η μεγα-πυρκαγιά που μαίνεται τώρα στο Λος Άντζελες διαδόθηκε αστραπιαία και θέριεψε λόγω των σφοδρών ανέμων της Σάντα Άνα, που έπνεαν με ταχύτητα 160 χλμ/ώρα. Οι σφοδροί αυτοί άνεμοι συνέβαλαν στην αύξηση της έντασης και στην ταχύτατη διάδοση της φωτιάς σε μεγάλη εμβέλεια, προκαλώντας πρωτοφανείς καταστροφές.

Οι άνεμοι της Σάντα Άνα αποτελούν συνηθισμένο φαινόμενο στην περιοχή αυτή. Δεν οφείλονται στην κλιματική αλλαγή. Ούτε και γνωρίζουν οι επιστήμονες αν τα χαρακτηριστικά τους μεταβάλλονται λόγω της κλιματικής αλλαγής. Εκείνο που γνωρίζουν, όμως, είναι ότι η κλιματική αλλαγή προκαλεί την «υδροκλιματική αστάθεια» ή «υδροκλιματικό μαστίγιο», δηλαδή τις αλλοπρόσαλλες υδροκλιματικές συνθήκες μέσα στις οποίες εκδηλώνονται οι σφοδροί άνεμοι. Γνωρίζουν, επίσης, ότι η ένταση, η συχνότητα και η διάρκεια των μεγα-πυρκαγιών αυξάνεται λόγω της ανθρωπογενούς υπερθέρμανσης του πλανήτη, που προκαλείται κυρίως από τη χρησιμοποίηση ορυκτών καυσίμων.

Η κλιματική αλλαγή είναι ένα περίπλοκο και πολυσύνθετο συστημικό φαινόμενο, που προκαλείται από την αλληλεξάρτηση και αλληλεπίδραση πολλών μεταβλητών. Το ίδιο σύνθετες και αλυσιδωτές είναι και οι επιπτώσεις της. Μικρή σημασία έχει αν οι επιπτώσεις αυτές είναι άμεσες ή έμμεσες. Και δεν έχει νόημα η διάκριση αυτή, αν με το έμμεσες υπονοούμε ότι δεν είναι σίγουρες ή σημαντικές…

Γιώργος Δουράκης