Στις 29 Δεκεμβρίου 1997, ο ακροδεξιός βουλευτής Χανς Γιάνμαατ καταδικάζεται σε φυλάκιση δύο εβδομάδων και σε πρόστιμο 3.400 ευρώ για υποκίνηση φυλετικού μίσους. Τρία χρόνια πριν, στις 27 Οκτωβρίου 1994, στο τέλος μιας συγκέντρωσης στο Ζβόλε, είχε δεσμευθεί να βάλει τέλος στην πολυπολιτιστική κοινωνία μόλις του δινόταν η ευκαιρία.

Εντούτοις, κανείς δεν κινήθηκε νομικά ενάντια στο εκλογικό του πρόγραμμα -το οποίο, κάτω από το σύνθημα «σε κάθε πουλί η φωλιά του φαίνεται όμορφη», κήρυσσε, μεταξύ άλλων, την ίδρυση στρατοπέδων συγκέντρωσης για όσους ζητούσαν άσυλο και την απέλαση των άνεργων μεταναστών...

Δώδεκα χρόνια αργότερα, στις 14 Ιουνίου 2009, ο ακροδεξιός βουλευτής Γκέερτ Βίλντερς δηλώνει, κατά τη διάρκεια συνέντευξης, ότι πρέπει «να απελάσουμε από την Ευρώπη (...) εκατομμύρια και, μάλιστα, δεκάδες εκατομμύρια μουσουλμάνους(1)»-«εγκληματίες» που τα προγράμματά τους προβλέπουν την εγκαθίδρυση του ισλαμικού νόμου στη Γηραιά Ηπειρο. Η Δικαιοσύνη μένει ασυγκίνητη.

Πώς η χώρα του Εράσμου και του Σπινόζα μπόρεσε να εξοικειωθεί με μια πολιτική ρητορική διαμετρικά αντίθετη με την ανεκτικότητα για την οποία η Ολλανδία υπερηφανευόταν εδώ και πολλά χρόνια; Μέχρι χθες, η ακροδεξιά ήταν αμελητέα στην Ολλανδία, παρά το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής. Στις βουλευτικές εκλογές του 1994, οι διάφοροι σχηματισμοί της απέσπασαν το 2,4% των ψήφων και εξέλεξαν τρεις βουλευτές. Σήμερα, οι οργισμένες δηλώσεις έχουν περάσει στην καθημερινότητα.

Αυτό που μεσολάβησε ήταν η 11η Σεπτεμβρίου. Ηδη, τρεις εβδομάδες νωρίτερα, ο Πιμ Φόρτουιν, ένας πρώην αριστερός, ομοφυλόφιλος δανδής και ορκισμένος εχθρός των μουσουλμάνων είχε εισέλθει στον πολιτικό στίβο και είχε καταφερθεί εναντίον του «ταμπού» της πολυπολιτισμικότητας. Σε σύγκριση με ορισμένες από τις δηλώσεις του, οι αντίστοιχες τοποθετήσεις του βέλγου ηγέτη του Vlams Belang, Φίλιπ Ντεβίντερ, έμοιαζαν ήπιες. Η δολοφονία του Φόρτουιν, στις 6 Μαΐου 2002, και, στη συνέχεια, η δολοφονία του σκηνοθέτη Τέο Βαν Γκογκ, στις 2 Νοεμβρίου 2004, «φρόντισαν» για τα υπόλοιπα. Από τότε, το μίσος κυριαρχεί στη δημόσια συζήτηση, προκαλώντας γενικευμένη ριζοσπαστικοποίηση. Ο νεοφιλελεύθερος βουλευτής Γκέερτ Βίλντερς δεν έμεινε αμέτοχος, κυρίως κάτω από την επιρροή μιας από τους συναδέλφους του, της «γκουρού» Αγιάαν Χιρσί Αλί. Και οι δύο λατρεύουν την πρόκληση και διαθέτουν αναμφισβήτητο ταλέντο στον συγκεκριμένο τομέα.

ΕΜΜΟΝΗ ΜΕ ΤΟ ΙΣΛΑΜ

Στις 2 Σεπτεμβρίου, ο Βίλντερς εγκαταλείπει το κόμμα του και ιδρύει ένα κίνημα που σήμερα έχει το όνομα Κόμμα για την Ελευθερία (PVV). Ο νεοφιλελεύθερος αποστάτης, που διατηρεί την έδρα του βουλευτή, παρουσιάζει τον εαυτό του ως το τελευταίο ανάχωμα του δυτικού πολιτισμού απέναντι στην εισβολή των βάρβαρων μουσουλμάνων. Η έμμονη ιδέα του είναι ο εξισλαμισμός της Δύσης. Ετσι εξηγείται και η ανεπιφύλακτη υποστήριξή του προς το Ισραήλ. Ενάντια στο Ισλάμ προτείνει τον περιορισμό των δικαιωμάτων των μουσουλμάνων και εμφανίζεται ως προστάτης της ελευθερίας των ομοφυλοφίλων.

Ο Βίλντερς, δηλωμένος εχθρός της αριστεράς, των ελίτ, του τύπου και της Ευρώπης, κατακεραυνώνει όσους «συνωμοτούν» εναντίον του ολλανδικού έθνους. Χωρίς να φοβάται τις αντιφάσεις, αυτός ο βοηθός στην κοινοβουλευτική ομάδα των Φιλελεύθερων από το 1990, ο ίδιος βουλευτής από το 1998, ισχυρίζεται ότι δεν ανήκει στην πολιτική τάξη, την οποία χαρακτηρίζει «σάπια». Η σφοδρότητα της κριτικής του εξηγεί και το γιατί ζει υπό την προστασία σωματοφυλάκων και σε άγνωστες διευθύνσεις.

Στις βουλευτικές εκλογές του Νοεμβρίου του 2006, το Κόμμα για την Ελευθερία αποσπά το 5,9% των ψήφων και 9 έδρες. Τους υποψήφιους επέλεξε ο ίδιος ο Βίλντερς, γιατί το κόμμα του αγνοεί τις στοιχειώδεις δημοκρατικές αρχές και λειτουργεί σύμφωνα με τη «Fuhrerprinzip» -την αρχή του ηγέτη. Ο οποίος είναι και το μοναδικό μέλος του κόμματος. Μολονότι διαμαρτύρεται συστηματικά για την «υγειονομική ζώνη» που έχουν δημιουργήσει γύρω από το Κόμμα για την Ελευθερία οι άλλοι πολιτικοί σχηματισμοί, στην πραγματικότητα την προκαλεί ο ίδιος.

Η δυναμική είσοδος των ανθρώπων του στο Κοινοβούλιο έχει μεταβάλει το κλίμα στα έδρανα. Οι βουλευτές του εισήγαγαν την προσωπική προσβολή στην πολιτική συζήτηση. Αντίθετα, όποιος τολμήσει να απαντήσει στον Βίλντερς με το ίδιο ύφος κατηγορείται ότι τον «δαιμονοποιεί» και, επομένως, ότι προετοιμάζει το έδαφος για την επόμενη πολιτική δολοφονία, του ίδιου του Βίλντερς. Στο συγκεκριμένο σημείο δεν καινοτομεί -ο Πιμ Φόρτουιν καταλόγιζε στους εχθρούς του ότι τον «στιγματίζουν» συγκρίνοντάς τον με τον Γιεργκ Χάιντερ ή τον Φίλιπ Ντεβίντερ. «Εάν μου συμβεί κάτι, εσείς θα είστε υπεύθυνοι» υπαινισσόταν.

Ο Βίλντερς, που έχει εξελιχθεί σε άσο των συνθημάτων που κάνουν πάταγο, σκαρφαλώνει διαρκώς στις δημοσκοπήσεις. Και ενισχύεται στις εκλογές. Οι πολιτικοί επιστήμονες που αμφέβαλλαν για τον μόνιμο χαρακτήρα της κατακόρυφης ανόδου του -17%- στις ευρωεκλογές του 2009 προσγειώνονται απότομα στις βουλευτικές εκλογές του 2010, όπου το Κόμμα για την Ελευθερία σαρώνει κεφαλαιοποιώντας πολιτικά το 15% των ψήφων και εκλέγει 24 από τους 150 βουλευτές.

Ενισχυμένος από τη νίκη του, ο Βίλντερς βγάζει τη μάσκα: εγκαταλείπει την απαίτησή του για διατήρηση της συνταξιοδότησης στα 65 -μία από τις προτεραιότητες του εκλογικού προγράμματός του. Η μεταστροφή αυτή αποδίδει χειροπιαστά οφέλη: το κόμμα του υπογράφει σύντομα σύμφωνο συνεργασίας με την κυβέρνηση μειοψηφίας Φιλελεύθερων και Χριστιανοδημοκρατών.

ΤΟ ΑΔΕΛΦΟ ΚΟΜΜΑ

Ετσι, όπως και ο μεγάλος αδελφός του στην Κοπεγχάγη, το Λαϊκό Κόμμα (DP), το ολλανδικό Κόμμα για την Ελευθερία θα προσφέρει κοινοβουλευτική στήριξη ώστε η κυβέρνηση να περάσει μεγάλο μέρος των προτάσεών της. Σε αντάλλαγμα, ο Βίλντερς καταφέρνει τη σημαντική σκλήρυνση της πολιτικής στους τομείς της μετανάστευσης, της κοινωνικής ενσωμάτωσης και της ασφάλειας. Και, ως φύλλο συκής, οι βουλευτές του μπλοκάρουν μια σειρά νεοφιλελεύθερων μέτρων στο πεδίο της κοινωνικής πολιτικής, κυρίως για να «υπερασπιστούν» τη δημόσια υγεία.

Ακολουθώντας τον δρόμο των ακροδεξιών κομμάτων της Σκανδιναβίας, ο Βίλντερς συνδυάζει επιδέξια το μίσος για το Ισλάμ και τους μουσουλμάνους, αλλά και για την αριστερά, με ένα κοινωνικό πρόσωπο που τον καθιστά αντικειμενικό σύμμαχο των συνδικάτων και της... αριστεράς στην υπεράσπιση των κοινωνικών δικαιωμάτων. Ο συνδυασμός αυτός θυμίζει κάπως τις δεκαετίες του 1920 και του 1930.

Τα ανδραγαθήματα των στενών συνεργατών του παραπέμπουν στην ίδια εποχή. Μόλις τον περασμένο Νοέμβριο, επτά από τους είκοσι τέσσερις βουλευτές του απασχόλησαν την αστυνομία και τη Δικαιοσύνη για διάφορα αδικήματα: εκφοβισμό γειτόνων, βιαιοπραγίες, σεξουαλική παρενόχληση, πλαστογραφίες, οδήγηση σε κατάσταση μέθης, τεράστια χρέη... Δεν πρόκειται για λεπτομέρειες, ειδικά σε ένα κόμμα που καυχιέται ότι ενσαρκώνει την αρχή «νόμος και τάξη» και προτείνει τον γενικό διπλασιασμό των ποινών.

Μοναδικός στρατολόγος αυτού του ανθού του ολλανδικού έθνους, ο Γκέερτ Βίλντερς αντιδρά αρχικά με ταπεινοφροσύνη. Πολύ γρήγορα, όμως, ανασυντάσσεται και καταγγέλλει κυνήγι μαγισσών. Και αυτό το αντανακλαστικό του θυμίζει έντονα την παραδοσιακή ακροδεξιά. Αναμφίβολα, η «νέα» ακροδεξιά δεν έχει ακόμη ξεκόψει από το παρελθόν της...

(1) Συνέντευξη στο δανέζικο τηλεοπτικό κανάλι DR2.

* Συγγραφέας πολλών βιβλίων για την ακροδεξιά στην Ευρώπη και δημοσιογράφος στο ολλανδικό κρατικό ενημερωτικό κανάλι NOS.

www.enet.gr