«Ως χώρα είμαστε σε ένα καράβι με πολλές βλάβες, λάθος καπεταναίους και λάθος πλήρωμα... Βρισκόμαστε μέσα στο πέλαγος με τα μεγαλύτερα κύματα... Στο παγκόσμιο επίπεδο έχουμε μία κρίση του καπιταλιστικού συστήματος, μία δυναμική συγκρούσεων συμφερόντων χρηματιστηριακού κεφαλαίου και πραγματικής οικονομίας και όλα αυτά γίνονται πιο επικίνδυνα λόγω της ύφεσης που θα συνεχιστεί.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουμε επίσης μία σύγκρουση συμφερόντων που λαμβάνει επικίνδυνες διαστάσεις λόγω της ανυπαρξίας ισχυρών πολιτικών ηγεσιών που να αντλούν τη δύναμή τους από τις κοινωνίες και όχι να καθορίζονται από τα οικονομικά συμφέροντα.

Στην Ε.Ε. λοιπόν μπορεί να έχουμε εξελίξεις που δεν ξέρουμε ποιες θα είναι. Ένα σενάριο είναι να διαλυθεί -που δεν το πιστεύω- ή να διαλυθεί παίρνοντας μια άλλη μορφή δηλαδή να δημιουργηθεί ένας πυρήνας χωρών γύρω από τη Γερμανία, μπορεί να έχουμε δύο ευρώ και άλλα που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει.

Αυτό είναι που λέμε «ταραγμένοι καιροί», δηλαδή μεγάλα κύματα τα οποία δεν ξέρεις από πού θα έλθουν και πια στιγμή θα έλθουν. Μέσα σε όλα αυτά βρισκόμαστε και εμείς:

Με μία οικονομία σε ύφεση, ένα κράτος σχεδόν διαλυμένο, ένα πολιτικό σύστημα χρεοκοπημένο και μία κοινωνία η οποία αυτή τη στιγμή είναι σε σύγχυση, τρομοκρατημένη και κατακερματισμένη»...

Καθηγητής Ηγεσίας και Μάνατζμεντ στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, αλλά και επιτυχημένος συγγραφέας ο κ. Δημήτρης Μπουραντάς παρευρέθηκε στη Λάρισα ως ομιλητής σε ειδική εκδήλωση οικονομολόγων. Μια συνέντευξη μαζί του –την επαύριο-ήταν πειρασμός, ειδικά αυτούς τους δύσκολους καιρούς, όπερ και εγένετο...

* Αλήθεια κ. καθηγητά γιατί σε μας έλαχε ο... κλήρος που λένε...

- «Να σου πω, ο κλέφτης δεν πάει να χτυπήσει ένα σπίτι που είναι θωρακισμένο με σιδεριές, συναγερμούς και σκυλιά, θα πάει να χτυπήσει το δίπλα σπίτι που είναι εύκολο να μπει ν' αρπάξει.

Εμείς ήμασταν τόσα χρόνια το εύκολο και το χρεοκοπημένο σπίτι, γιατί τους χρωστούσαμε κιόλας. Ας είμαστε ρεαλιστές. Τα λεφτά τους τα χρωστούσαμε. Το θέμα είναι ότι αυτά τα λεφτά αντί να τα κάνουμε επενδύσεις, τα κάναμε κατανάλωση και σπατάλη. Βρεθήκαμε λοιπόν σαν ένα σπίτι ανοιχτό από παντού και «μας την πέσανε», πιθανόν και δικαίως.

Είχαμε μια εξέλιξη με την κυβέρνηση Παπαδήμου που είναι μεταβατική να υπογράψει

τη Συμφωνία, όμως έφτιαξε πάλι ένα υπουργικό συμβούλιο με 48 άτομα. Κατά συνέπεια δεν έχω απόεκεί κάποια αισιοδοξία».

ΤΟ ΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΕΛΠΙΔΑΣ

Κάνοντας αναγωγή στο τελευταίο του βιβλίο που τιτλοφορείται «Το γράμμα της Ελπίδας» και το οποίο μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Λιβάνη», ο κ. Μπουραντάς θα μας περάσει ένα μήνυμα αισιοδοξίας, με μία αλλαγή πολιτικού σκηνικού και με τη δύναμη των πολιτών...

«Την οδύνη θα την περάσουμε και τον πάτο θα τον φθάσουμε...

Αυτό πρακτικά για τους πολίτες σημαίνει ότι θα διπλασιαστεί η φτώχεια, θα εκτοξευτεί η ανεργία, θα εκτοξευτεί η μετανάστευση, η εγκληματικότητα, η μιζέρια. Αυτός είναι ο πάτος που ακόμα έχουμε δρόμο να τον φθάσουμε και το ζήτημα είναι αν θα μείνουμε για δεκαετίες κολλημένοι στον πάτο αγκαλιά με την άμμο, ή θα ξεκινήσουμε την ανάδυση του λαού και την ανασυγκρότηση της χώρας και εδώ είναι που έρχεται και η αισιοδοξία η δική μου που περνά μέσα από το καινούργιο μου βιβλίο και που απευθύνεται στον πολίτη: «Μπορούμε να μετατρέψουμε τον φόβο, την οργή και την αγανάκτηση σε δύναμη, σε ιδέες και σε δημιουργική ενέργεια. Μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι, αν -ατομικά και συλλογικά- παλέψουμε για την αναγέννηση του πολιτικού συστήματος. Μπορούμε, αν, ως πολίτες, ξαναβρούμε τις χαμένες αξίες μας, την ανεξάρτητη και ορθολογική μας σκέψη και αν παίξουμε σωστά και αποτελεσματικά τους κοινωνικούς μας ρόλους - ως γονείς, δάσκαλοι, μαθητές,

επιστήμονες, επιχειρηματίες, εργαζόμενοι, παραγωγοί και καταναλωτές.

Έχουμε πλέον συνειδητοποιήσει ότι φτάσαμε στην οικονομική και πολιτική χρεοκοπία, ότι τα χάσαμε όλα. Χάσαμε την εθνική μας αξιοπρέπεια, αξιοπιστία, υπερηφάνεια και αυτοπεποίθηση. Χάσαμε τη σιγουριά, τη γαλήνη και κάθε αχτίδα αισιοδοξίας. Δυστυχώς, αν συνεχίσουμε στην ίδια πορεία, φοβάμαι ότι θα δούμε ακόμη πολύ χειρότερα.

Παρόλα αυτά, ως χώρα, διαθέτουμε αρκετά πλεονεκτήματα, όπως η γεωγραφική θέση, το υψηλό γνωστικό και διανοητικό επίπεδό μας, ο ορυκτός πλούτος, το κλίμα, η γη, η θάλασσα και ο ουρανός, η ιστορία και ο αρχαίος μας πολιτισμός. Συνεπώς, μπορούμε και οφείλουμε να ξαναονειρευτούμε. Μπορούμε να ξεκινήσουμε μια νέα πορεία και να χτίσουμε την πατρίδα που μας αξίζει: ξεχωριστή, αυθεντική, πρωτοπόρα στην οικονομία, στον πολιτισμό, στην οικολογία, στην ανθρωπιά, στο κάλλος, στον έρωτα και στο ήθος. Μπορούμε να κοιτάξουμε τον γαλάζιο ουρανό, να ονειρευτούμε ξανά και να αφήσουμε το όνειρο ν' αγγίξει το μυαλό, την ψυχή και την καρδιά μας και, λίγο - λίγο, να το κάνουμε πραγματικότητα».

ΑΝ Ο ΘΕΟΣ... ΕΒΡΕΧΕ ΛΕΦΤΑ!

Αυτό το ερώτημα πάντα με βασάνιζε: Το τι θα γινόταν δηλαδή αν ο Θεός... έβρεχε ξαφνικά χρήματα και όλοι οι λαοί του κόσμου -και η Ελλάδα μαζί - ξεχρεώνονταν πληρώνοντας τα χρέη στους δανειστές τους.

Η ευκαιρία ήταν χρυσή, το έκανα λοιπόν και ιδού η απάντηση του καθηγητή που μας προσγειώνει στη σημερινή πραγματικότητα και θέτει επιτακτικά πάλι το θέμα αλλαγής τρόπου σκέψης: «Εδώ τίθεται ένα θεμελιώδες υπαρξιακό ζήτημα σε πολύ σωστή βάση εκ μέρους σου και δεν είναι καθόλου απλοϊκό.

Πράγματι το χρήμα και τον καταναλωτισμό τον έχουμε κάνει θεότητα στον πολιτισμό που ζούμε. Όμως σοβαρές επιστημονικές έρευνες σε ολόκληρο τον κόσμο μας δείχνουν το αυτονόητο. Ότι ενώ πλούτος των υλικών αγαθών έχει αυξηθεί τα τελευταία 50 χρόνια, η ευημερία του κόσμου το «well being» που λένε οι Αμερικάνοι δεν έχει βελτιωθεί καθόλου γιατί η καλή ζωή σε σχέση με τους φιλοσόφους δεν εξασφαλίζεται με τα υλικά αγαθά.

Έχει κυρίως να κάνει με το πώς αισθανόμαστε μέσα μας, την αυτοεκτίμησή μας, την αίσθηση δημιουργίας, τη βαθιά φιλία, την αγάπη, τη συντροφιά, την ψυχική ηρεμία και γαλήνη, την αγάπη του εαυτού σου και την αγάπη των άλλων.

Το χρήμα λοιπόν δεν συμβάλλει σ' αυτό. Αυτό έχει να κάνει με το μοντέλο πολιτισμού και κατανάλωσης που έχουμε φτιάξει,εάν αυτό δεν αλλάξει, τότε το χρήμα θα συνεχίσει να κυριαρχεί γιατί το χρήμα δημιουργεί ισχυρούς και θα έχει ως αποτέλεσμα η οικονομία να κυριαρχεί πάνω στην κοινωνία, ενώ αυτό που χρειάζεται η ευημερία μιας κοινωνίας είναι η κοινωνία να κυριαρχεί πάνω στην οικονομία.

Εάν, όπως λες, «έβρεχε» τώρα χρήματα θα είχαμε μία υποτίμηση χρήματος θα ήταν

δηλαδή σαν να μην ήμασταν εμείς στη ζώνη του ευρώ και να μπορούσαμε να κόβουμε όσο χρήμα θέλαμε...

Τώρα ή όλα θα ξανάρχιζαν από την αρχή πάλι μέσα από το νέο υποτιμημένο χρήμα και ανάλογα μετά πώς θα ήταν οι δομές θα μπορούσε να ξαναδιαμορφωθεί το ίδιο πράγμα.

Γι' αυτό επιμένω ότι ως πολίτες πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι ο καπιταλισμός έχει καταφέρει να μας κάνει να ικανοποιούμε λάθος ανάγκες με λάθος τρόπο.

Αν τώρα κάποιος αισθάνεται, έστω η κόρη μου που λέει ο λόγος, ότι πρέπει να ικανοποιήσει την ανάγκη της για αυτοεκτίμηση με μία τσάντα Louis Vuitton τι θα κάνει αυτή; Θα τρέξει να σκιστεί να δουλέψει να πάρει τα λεφτά για να την αγοράσει και αυτός που τις φτιάχνει θα βγάλει χρήμα.

Άρα για να μπορέσει να γίνει αυτή η συσσώρευση του πλούτου, πρέπει να σε εκμεταλλευτεί ως καταναλωτή επιβάλλοντας τα «θέλω» τα δικά του να γίνουν «θέλω» δικά σου, δηλαδή να σε κάνει να έχεις μία τέτοια ιεράρχηση αναγκών ώστε να βγαίνει χρήμα, γιατί αν εσύ ικανοποιήσεις την ανάγκη αυτοεκτίμησής σου για παράδειγμα μέσα από την παρέα σου για παράδειγμα δεν χρειάζεται να πάρεις ένα αυτοκίνητο για να το δείχνεις έξω....

*Η συνέντευξη δόθηκε στην εφ. Ελευθερία και στον δημοσιογράφο Δημήτρη Βάλα

http://www.thessalianews.gr